شیکر آزمایشگاهی چیست؟

شیکر آزمایشگاهی از تجهیزات آزمایشگاهی  و دستگاهی برای مخلوط کردن مایعات است. در واقع یک سرعت دهنده و کاتالیزور در تحریک واکنش ها در سطوح مولکولی مواد است. شیکر یکی از پرکاربرد ترین دستگاه ها در آزمایشگاه های تشخیص، اندازه گیری، کنترل کمی، کیفی و تحقیقاتی می باشد.از مهمترین مواردی که باید در شیکر آزمایشگاهی به آن توجه داشته باشید هم زدن و مخلوط نمودن است، زیرا هم زدن مکرر و سریع مواد شیمیایی در تست آزمایش ها بسیار ضروری می‌باشد.  هم زدن و مخلوط کردن در شیکر آزمایشگاهی بسیار مهم است؛ چون میزان هم زدن مکرر و سریع مواد شیمیایی در تست آزمایش ها ضروری می باشد.

مقایسه شیکر آزمایشگاهی و میکسر ها

شکل ظاهری شیکر دارای سطح مسطحح است که فلاسک ها یا ظروف حاوی نمونه بر روی آن ثابت می شود. می توان گفت که شیکر ها در مقایسه با میکسر ها از عملکرد بیشتری برخوردار می باشند. چون در میکسر ها به دلیل هم زدن شدید گاهی احتمال آسیب به نمونه ها وجود دارد، اما شیکرها مواد را از لحاظ فیزیکی دست نخورده نگه می دارد.

انواع شیکر ها و کاربرد های آن ها

انواعی از شیکر ها مجهز به سیستم گرمادهی و برودتی می باشند که در نقش کاتالیزوری شیکر در آزمایشات کمک می کنند. مخصوصا در زمان هایی که دمای واکنش باید تا دمای خاصی پایین بیاید. از شیکر آزمایشگاهی در داخل انکوباتور، یخچال آزمایشگاهی و هود آزمایشگاهی نیز استفاده می شود. این بخش دارای اندازه های مختلفی می باشد و لوله ها و فلاسک هایی با  ظرفیت و تعداد مختلف روی آن قرار می گیرد.

پارامتر های تنظیم شونده در شیکر آزمایشگاهی معمولا زمان و سرعت مخلوط کردن می باشند. اگرچه دستگاه استیرر یا همزن مغناطیسی در سال های اخیر جایگزین شیکر در آزمایشگاه شده اما همچنان برای مخلوط کردن و هم زدن در حجم های زیاد از شیکر استفاده می شود.

شیکر آزمایشگاهی اوربیتالی (orbital shaker)

با حرکت دورانی در سطح افقی نمونه داخل ظروف را مخلوط میکند. موارد مهم برای انتخاب این دستگاه سرعت چرخش، قطر دوران، اندازه صفحه و اندازه فلاسک ها می باشد. از ویژگیهای آن می توان به عدم ایجاد ارتعاش و تولید گرمای کمتر اشاره کرد. به همین دلیل است که می توان آن  را دستگاهی ایده آل در کشت میکروبی به شمار آورد. معمولا با قرار دادن شیکر اوربیتالی در یک انکوباتور آن را ارتقا می دهند.

شیکر آزمایشگاهی صفحه ای (Platform Shaker)

به شکل یک صفحه روی میز است، این صفحه به صورت افقی حرکت می کند و دارای ابعاد مختلفی می باشد. مایع مخلوط شونده درون ظروف آزمایشگاهی و فلاسک ها بر روی این صفحه قرار می گیرد و پس از تنظیم زمان و سرعت حرکت، صفحه حاوی نمونه با حرکت رفت و برگشتی جابجا می شود. به طور کلی اندازه صفحه و حداکثر میزان جابجایی از عوامل مهم در انتخاب این نوع شیکر آزمایشگاهی است.

شیکر آزمایشگاهی موجی (rocking shaker) 

این مدل شیکر آزمایشگاهی حرکتی مشابه موج دارند، به خصوص برای مخلوط کردن ژل ها، غشاها و بلات ها مورد استفاده قرار می گیرند.

شیکر آزمایشگاهی انکوباتور (Incubator Shaker)

شیکر انکوباتور (یا شیکر حرارتی) ترکیبی از یک شیکر و انکوباتور می باشد. در واقع شیکر انکوباتور دستگاهی است که علاوه بر توانایی تکان دادن مخلوط، امکان نگه داشتن آن در شرایط مطلوب دمایی را نیز دارا می باشد. شیکر انکوباتور دستگاهی بسیار کارامد برای رشد سلول می باشد. زیرا توانایی تکان دادن و همزمان تامین اکسیژن و مواد مغذی در شرایط مطلوب اطراف محیط کشت را دارا می باشد.

روتوشیکر (Rotoshaker) یا شیکر آزمایشگاهی خورشیدی

از دیگر انواع پرکاربرد شیکرها، روتوشیکر است. از این شیکر آزمایشگاهی برای چرخاندن و مخلوط کردن مواد بر روی یک صفحه متحرک و با زاویه های مختلف نسبت به افق استفاده می شود. از عوامل موثر در انتخاب این تجهیز، زاویه چرخش و سرعت چرخش آن می باشد.

انواع مدل های دیگر شیکر آزمایشگاهی:

• شیکر آزمایشگاهی اربیتالی IKA آلمان

کمپانی IKA از معتبرترین تولیدکنندگان تجهیزات آزمایشگاهی مانند هات پلیت مگنت و همزن مغناطیسی و … می باشد. این دستگاه شامل دورسنج و تایمر دیجیتالی (100 ساعت) است که قابل تنظیم در 40 تا 300 دور در دقیقه می باشد و ظرفیت آن 2 لیتر است. IKA به چند دسته تقسیم می شوند، در مدل ks260 دارای سرعت 500 rmp است و تحمل رطوبت آن 80 درصد است. دمای آن بین 5 تا 50 در حال تغییر می باشد. می توانید به صورت دستی در مواقع مورد نیاز آن را تغییر دهید. اندازه ی آن 420*98*360 mm است؛ اما در مدل ksl130 basic اندازه 316*98*270 mm می باشد. می توان گفت تفاوت های قیمتی در این 2 مدل بخاطر اندازه ی آن ها است.

• شیکر اربیتالی 2/5 کیلیویی آنالوگ , Ks130basic
• شیکر آزمایشگاهی اربیتالی 2/5 کیلیویی دیجیتالی , Ks130 control
• شیکر آزمایشگاهی اربیتالی 7/5 کیلیویی آنالوگ , Ks260basic
• شیکر اربیتالی 7/5 کیلیویی دیجیتالی , Ks260 control
• شیکر اربیتالی 15 کیلیویی دیجیتالی , Ks501 control
• شیکر لوله MS 3 basic
• ورتکس لوله Jenus
• شیکر انکوباتور رومیزی KS4000 ic
• شیکرلوله
• شیکر ارلن بالن
• شیکر رفت برگشتی ارلن بالن 15 کیلویی HS 501 digital ساخت IKA  آلمان
• شیکر رفت و برگشتی ارلن 7/5 کیلویی HS260 control ساخت IKA آلمان

برای انتخاب شیکر آزمایشگاهی مناسب باید به سرعت ویبره، متغیر بودن سرعت و زاویه ی پلیت توجه نمایید.