۸ اصل پایه در طراحی داخلی که باید بدانید
داشتن یک خانه‌ی زیبا و چشم‌نواز آرزوی هر فردی است. یک خانه با طراحی داخلی مناسب تأثیر مثبتی روی روحیه‌ی ساکنان دارد و به‌راحتی می‌تواند توجه‌ی هر تازه واردی را به خود جلب کند. طراحی چنین محیط زیبا و دلپذیری بدون آشنایی با اصول طراحی داخلی و ایده‌پردازی مناسب سخت و حتی غیرممکن است.
دکوراسیون و چیدمان خانه از آن دسته تصمیماتی است که نباید ساده از کنار آن‌ها بگذرید. اگر نمی‌خواهید در این زمینه از یک فرد آگاه و باتجربه مشورت بگیرید، بهتر است خودتان با اصول اولیه‌ی طراحی داخلی آشنا شوید. در این مقاله سعی شده به مهم‌ترین اصول طراحی داخلی پرداخته شود. با ما همراه باشید.
۱. هارمونی
هارمونی در طراحی داخلی زمانی به دست می‌آید که همه‌ی عناصر تشکیل‌دهنده‌ی فضا با یکدیگر در هماهنگی و تعادل باشند. منظور از هارمونی این نیست که از وسایل یکسان و مشابه استفاده کنید، بلکه به این معنی است که بین تمام اجزای دکوراسیون ارتباط وجود داشته باشد و اصطلاحاً همه چیز به هم بیاید.
برای اینکه هارمونی در طراحی داخلی رعایت شود، باید بین مبلمان، فرش، پرده، اکسسوری‌ها و سایر تزیینات از نظر طرح و نقش، رنگ، بافت و… اشتراکاتی وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال، می‌توانید از رنگ‌های به کار رفته در فرش برای انتخاب رنگ پارچه‌ی کوسن استفاده کنید یا یک نقش هندسی خاص مانند دایره یا زیگزاگ را روی پرده‌ها، روتختی، کاغذ دیواری و… تکرار کنید.
۲. تناسب و مقیاس
آیا تا به حال به جایی رفته‌اید که پر از اشیاء و وسایل مختلف باشد و به همین دلیل فضا خیلی کوچک به نظر برسد؟ رعایت نکردن تناسب یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی است که در طراحی داخلی رخ می‌دهد. مقیاس به اندازه‌ی یک شیء در ارتباط با اندازه‌ی اتاق اشاره می‌کند و نسبت اندازه‌ی یک چیز را در مقایسه با چیز دیگر ارزیابی می‌کند.
به‌عنوان مثال، قرار دادن یک میز کوچک در کنار یک مبل بزرگ متناسب نیست و اگر در یک اتاق کوچک یک تخت بزرگ قرار دهید که تقریباً تمام فضا را اشغال کند، مقیاس را رعایت نکرده‌اید. وقتی می‌خواهید وسیله‌ای برای خانه‌ی خود بخرید، باید حتماً به ابعاد فضایی که قرار است در آنجا قرار بگیرد، توجه کنید. اگر این شیء خیلی بزرگ باشد، زیبایی فضا تحت تأثیر قرار می‌گیرد و رفت و آمد با مشکل روبه‌رو می‌شود و اگر خیلی کوچک باشد، ممکن است فضا خالی و حقیرانه به نظر برسد.
۳. رنگ
رنگ یکی از مهم‌ترین اصول طراحی داخلی را تشکیل می‌دهد. انتخاب رنگ تا حد زیادی به سلیقه‌ی افراد بستگی دارد، با این حال لازم است به یک سری نکات توجه شود. استفاده‌ی درست از رنگ نه تنها تأثیر مثبتی بر زیبایی و جذابیت محیط دارد، بلکه می‌تواند در بزرگ‌تر و روشن‌تر به نظر رسیدن آن هم نقش داشته باشد. استفاده از رنگ‌های روشن مثل سفید نور را منعکس می‌کند و باعث می‌شود فضا دلبازتر از آنچه که هست، به چشم بیاید.
به تأثیری که رنگ‌ها می‌توانند روی احساسات و رفتارهای انسان داشته باشند، روانشناسی رنگ می‌گویند. به‌عنوان مثال، رنگ آبی آرام‌بخش است، رنگ نارنجی خلاقیت را افزایش می‌دهد، رنگ زرد باعث شادی و افزایش انرژی می‌شود و رنگ سبز نماد صلح و آرامش است.
۴. بافت
بیشتر چیزهایی که در دکوراسیون منازل از آن‌ها استفاده می‌شود، دارای بافت هستند. به‌طور کلی، بافت‌های به کار رفته در منازل به دو دسته‌ی بافت لامسه و بافت بصری تقسیم می‌شوند. بافت لامسه، بافتی است که با لمس کردن و تماس فیزیکی حس می‌شود. اما بافت بصری از خطای دید ناشی می‌شود و قابل لمس کردن نیست. به‌عنوان مثال، فرش‌ها بافت لامسه دارند و کاغذ دیواری‌های چاپی دارای بافت بصری هستند.
شما می‌توانید با انتخاب اصولی بافت‌های متنوع فضا را زیباتر کرده و به محیط زندگی خود عمق ببخشید، اما نباید در این کار زیاده‌روی کنید. چراکه استفاده‌ی زیاد از بافت باعث می‌شود فضا به هم ریخته به نظر برسد. توصیه می‌شود که تعداد بافت‌های به کار رفته در هر کدام از فضاهای منزل مثل اتاق نشیمن یا اتاق خواب به حداکثر دو یا سه مورد محدود شود. یکی از ارزان‌ترین کارهایی که می‌توانید برای افزودن بافت به محیط انجام دهید، تعویض پارچه‌ی روتختی، کوسن و… است.
۵. نورپردازی
در گذشته از نور فقط برای روشن کردن محیط استفاده می‌شد، اما امروزه نورپردازی جنبه‌ی تزیینی هم پیدا کرده و به یکی از مهم‌ترین اصول طراحی داخلی تبدیل شده است. استفاده‌ی درست از نور در فضاهای داخلی به محیط روح و گرما می‌بخشد و زیبایی آن را دوچندان می‌کند.
وقتی در حال تصمیم‌گیری برای طراحی یک اتاق هستید، باید میزان نور طبیعی دریافتی و نحوه‌ی تکمیل آن با نور مصنوعی را ارزیابی کنید. با توجه به کاربرد نورپردازی می‌توان آن را به انواع مختلف تقسیم کرد، از جمله نورپردازی محیطی، کاری و تأکیدی. نورپردازی محیطی سرتاسر اتاق را روشن می‌کند و نورپردازی کاری روشنایی لازم برای انجام فعالیت‌هایی مانند مطالعه را تأمین می‌کند. با روشنایی تأکیدی هم می‌توان توجه‌ی افراد را به بخش خاصی از فضا یا بعضی از وسایل منزل جلب کرد.
۶. نحوه‌ی چیدمان فضا
وقتی می‌خواهید چیدمان وسایل را شروع کنید، باید ارتباط بین افراد با محیط را مورد ارزیابی قرار دهید. به عبارت دیگر، باید به این نکته توجه کنید که از هر فضا چه استفاده‌ای می‌شود و چگونه اشیاء و فضاها می‌توانند با فعالیت‌های که در آنجا انجام می‌شود، سازگار شوند.
مبلمان و اشیاء تزیینی باید در تمام اتاق‌ها به گونه‌ای چیده شوند که درب ورودی را مسدود نکنند و مانع رفت و آمد نشوند. علاوه بر این، قفسه‌ها، کشوها و تابلوها باید در محل مناسب و ارتفاع صحیح قرار بگیرند.
۷. اشکال و خطوط
خطوط و اشکال هندسی عناصری هستند که در ایجاد احساسات نقش دارند، زیبایی بصری ایجاد می‌کنند و می‌توانند توجه‌ی انسان را به جهت خاصی هدایت کنند. در طراحی داخلی از خطوط به شکل عمودی و افقی استفاده می‌شود. خطوط عمودی روی دیوار به بلندتر به نظر رسیدن سقف کمک می‌کنند و خطوط افقی که در دیوار، کف، پنجره و… به کار می‌روند، فضا را عریض‌تر و بزرگ‌تر نشان می‌دهند. استفاده از دایره در فضاهای داخلی پویایی را نشان می‌دهد و خطوط گرد در انسان حس نرم و ملایم بودن را القاء می‌کند.
۸. نقطه‌ی کانونی
نقطه‌ی کانونی دقیقاً همان چیزی است که بیشترین توجه‌ی افراد را در محیط به سمت خود جلب می‌کند، چراکه از سایر اجزای دکوراسیون متمایز است. اگر در یک اتاق همه چیز از اهمیت یکسان برخوردار باشد، با گذشت زمان محیط خسته‌کننده به نظر می‌رسد.
در بیشتر موارد، بدون اینکه نیاز باشد کار خاصی انجام دهید، نقطه‌ی کانونی به‌طور طبیعی در منزل شما وجود دارد. به‌عنوان مثال، شومینه‌ها و پنجره‌های بزرگ خودبه‌خود به یک نقطه‌ی کانونی تبدیل می‌شوند. با این حال، می‌توانید خودتان هم یک نقطه‌ی کانونی ایجاد کنید. برای مثال، به کمک رنگ‌های مختلف یا استفاده از تابلوی نقاشی و گلدان بخشی از فضای خانه را به‌عنوان نقطه‌ی کانونی تعریف کنید. با این کار می‌توانید عمداً نگاه‌ی بیننده را به هر جایی که دوست دارید، هدایت کنید.
نکات مهم برای استفاده از اصول طراحی داخلی
قبل از اینکه برای دکوراسیون و تزیین محیط زندگی خود تصمیم بگیرید، ایده‌های مختلف را بررسی کنید. خوشبختانه، این روزها به دلیل دسترسی گسترده به شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اینترنتی به‌راحتی می‌توان این کار را انجام داد.
همچنین به این موضوع فکر کنید که می‌خواهید با تغییر طراحی یا دکوراسیون فضا به چیزی برسید. به‌عنوان مثال، ممکن است بخواهید محیط دلپذیری برای مطالعه داشته باشید، بخش از خانه را به اتاق کار تبدیل کنید، فضای مناسبی برای مدیتیشن ایجاد کنید یا محیط را برای بازی کودکان مناسب‌سازی کنید. فهرست تمام کارهایی را که باید انجام دهید بنویسید و منابعی که در اختیار دارید، میزان بودجه و اولویت‌بندی‌های خود را مشخص کنید.
اکنون که اصول و عناصر اولیه طراحی داخلی را می‌دانید، دانش ارزشمندی را به دست آورده‌اید که می‌توانید به کمک آن خانه‌ی خود را کاملاً تغییر دهید. به یاد داشته باشید که خانه باید متناسب با نیازهای اعضای خانواده باشد. طراحی فضای مناسب برای شیرخواران یا کودکان با فضای دلخواه‌ی سالمندان یا زوج‌های جوان متفاوت است.
کلام پایانی
وقتی می‌خواهید طراحی و دکوراسیون منزل خود را شروع کنید، می‌توانید بسیاری از اجزا و المان‌های آن را با سلیقه، اهداف و نیازهای خود مطابقت دهید. با این حال، لازم است با اصول اولیه‌ی طراحی داخلی آشنا باشید تا بتوانید با کمی ذوق و سلیقه از رنگ‌ها، بافت‌ها، خطوط و… به بهترین نحوه استفاده کنید. بی‌توجهی به این نکات بودجه و وقتتان را هدر می‌دهد و شما را از اهداف‌تان دور می‌کند.