آب، مایع حیاتی بدن است و حدود 65 درصد وزن بدن را تشکیل میدهد. تاثیر این نوشیدنی در عملکرد اندامهای حیاتی بدن بهحدی است که با تحلیل مقدار کمی از آن علائمی نظیر سردرد، خستگی و... بروز پیدا میکند.
این مسئله، با فرارسیدن روزهای گرم بهدلیل گرمای شدید و تعریق زیاد جدیتر خواهد بود. اما گاه باورهای درست و غلط در مورد نوشیدن آب وجود دارد که میتواند مانع از تامین نیاز بدن یا بروز ناراحتی در اندامها شود. این باورها عبارتند از:
نوشیدن آب همراه غذا
بهطور کلی پرهیز از نوشیدن آب زیاد همراه غذا برای پیشگیری از رفلاکس معده ضروری است. البته این مسئله در افراد مختلف، یکسان نیست و بعضی بیشتر مستعد بروز چنین مشکلاتی هستند. در واقع، نباید هر لقمه از غذا را با لقمهای از آب فرو داد. همچنین نوشیدن زیاد آب میتواند موجب کاهش اشتها بهخصوص در کودکان شود.
نوشیدن آب هنگام تشنگی
تشنگی علامت هشداری است که بدن دچار کمآبی شده است. زمانی که آب بدن کم شود، فشار خون کاهش پیدا می کند و گیرندههایی که در دیواره عروق قرار دارند این وضعیت را به مرکز تنظیم تشنگی در هیپوتالاموس میرسانند و با احساس تشنگی بروز پیدا میکند. طبیعی است برای اینکه بدن در وضعیت نرمال قرار داشته باشد باید بهطور مرتب آب نوشید.
جرعه جرعه نوشیدن آب
تمام سلولهای بدن برای عملکرد مطلوب همیشه به آب نیاز دارند. تشنگی تنها علامت کمبود آب نیست و ممکن است خستگی، سرگیجه، سردرد، کاهش تمرکز و ضعف جسمانی نیز ناشی از این کمبود باشد. نوشیدن یکباره حجم زیادی آب پس از تشنگی با دفع ادرار همراه است و دوباره بدن در وضعیت کمآبی قرار میگیرد.
پرهیز از آب یخ
نوشیدن آب یخ باور اشتباهی برای رفع تشنگی در روزهای گرم است و برخلاف تصور بدن را گرم میکند. سرمای شدید در معده و سیستم گوارش، مکانیسم بدن را به فعالیت بیشتر برای رساندن دمای درونی به حد تعادل وامیدارد که این فرایند با تولید گرما همراه خواهد بود البته بهترین دمای آب آشامیدنی، 8 تا 12 درجه سانتیگراد است. افرادی که تحت جراحی برای کاهش حجم معده قرار گرفتهاند این نکته را باید بسیار جدی بگیرند زیرا آب بدون تغییر به دمای نرمال وارد روده کوچک میشود و زمینهساز اختلالات گوارشی خواهد بود.
احتباس آب در بدن
احتباس آب در بدن ناشی از نارسایی عروقی و در مواردی مربوط به نارسایی قلبی یا کلیوی است. در این حالت، مایعات از طریق عروق به بافتهای بدن می رسد و به دلیل عدم دفع مناسب، باقی مانده و تولید ادم میکند. اگر کلیهها عملکرد درستی داشته باشند، هر مقدار دریافت زیاد، آب از بدن دفع میشود و هرگز چنین مشکلی بهوجود نمیآید.
حساسیت بیشتر کودکان و سالمندان به کمآبی
معمولا نیاز همه افراد به آب تقریبا مشابه است اما نوزادان، کودکان و سالمندان در برابر کاهش آب بدن آسیبپذیرتر هستند. کمآبی بدن نوزادان و کودکان در شرایطی مانند گرمای هوا یا ابتلا به اسهال میتواند اندامهای حیاتی را دچار نارسایی میکند. در مورد سالمندان نیز این وضعیت با افت ناگهانی فشار خون همراه است. پس نوشیدن کم اما مکرر آب برای این افراد بسیار مهم و حیاتی است.