آیا تا به حال به مدل و طرز خوابیدن خود در طول شب دقت کردهاید؟ شاید عجیب به نظر برسد، اما اینکه شبها به شکلی و در چه حالتی میخوابید میتواند روی سلامتی شما تأثیر داشته باشد.
هر کدام از پوزیشنها و حالتهای خوابیدن مزایا و معایب خاص خود را دارند. بهعنوان مثال، خوابیدن به پشت و به صورت طاقباز و قرار دادن یک بالش در زیر کمر میتواند به کاهش کمردرد کمک کند، اما باعث تشدید علائم آپنهی خواب میشود. خوابیدن به پهلو برای افراد مبتلا به آپنهی خواب بهتر است، اما احتمال دارد به ستون فقرات آسیب برساند.
اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، بهتر است از خوابیدن به پهلوی چپ خودداری کنید. به نظر میرسد که خوابیدن به این سمت کمی قلب را جابهجا کند و فعالیت الکتریکی آن را تغییر دهد. البته هنوز بهطور دقیق مشخص نیست که این تأثیر تا چه حد میتواند چشمگیر و نگرانکننده باشد.
در این مقاله به این سؤال پاسخ میدهیم که چرا خوابیدن به پهلوی چپ میتواند برای قلب مضر باشد. همچنین شما را با بهترین و بدترین حالتهای خوابیدن برای افراد مبتلا به بیماری قلبی آشنا میکنیم. با ما همراه باشید.
آیا خوابیدن به پهلوی چپ برای قلب مضر است؟
در تعداد کمی از تحقیقات تأثیر حالت و پوزیشن خوابیدن روی سلامت قلب بررسی شده است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد خوابیدن به پهلوی چپ ممکن است فشار بر قلب را افزایش دهد.
در سال ۱۹۹۷ میلادی (۱۳۷۵ شمسی)، محققان برای اولین بار و با استفاده از نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) متوجه شدند که خوابیدن به پهلو باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در فعالیت الکتریکی قلب میشود. در این مطالعه، دراز کشیدن به پهلوی چپ بیشترین تأثیر را روی فعالیت قلب داشت.
بعدها در سال ۲۰۱۸ میلادی (۱۳۹۶ شمسی)، محققان دریافتند که خوابیدن به پهلوی چپ با تغییر در ECG افراد سالم مرتبط است. آنها با استفاده از نوعی تکنیک تصویربرداری به نام وکتور کاردیوگرافی (Vectorcardiography) نشان دادند که خوابیدن به سمت چپ باعث جابهجایی و چرخش قلب میشود. محققان تغییر فعالیت الکتریکی را به این حرکت قلب نسبت دادند.
هنگامی که شرکتکنندگان به پهلوی راست خود میخوابیدند، تقریباً هیچ تغییری در ECG مشاهده نمیشد. محققان دریافتند که در این پوزیشن، قلب توسط لایهی نازکی از بافت بین ریهها که «مدیاستن» (Mediastinum) نام دارد، در جای خود نگه داشته میشود.
درست است که دراز کشیدن به پهلوی چپ ممکن است فعالیت الکتریکی قلب شما را تغییر دهد، اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این تغییر بتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را در افراد سالم افزایش دهد.
غالباً افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب اعلام میکنند که در هنگام خوابیدن به پهلوی چپ دچار مشکلات تنفسی میشوند. برای اینکه متوجه شویم که آیا خوابیدن به پهلوی چپ برای افراد مبتلا به بیماری قلبی خطرناک است یا خیر یا میزان خطر آن چقدر است، باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
خوابیدن به پهلوی راست چه تأثیری روی قلب دارد؟
در مورد اینکه خوابیدن به پهلوی چپ برای قلب بهتر است یا به پهلوی راست، اختلاف نظر وجود دارد. بعضی از کارشناسان خواب بر این باورند که خوابیدن به پهلوی راست میتواند ورید اجوف را فشرده کند. ورید اجوف، سیاهرگی است که به سمت راست قلب شما وارد میشود. با این حال، در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر اینکه خوابیدن به پهلوی راست بتواند خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش دهد، وجود ندارد. بنابراین، به نظر میرسد که خوابیدن در این پوزیشن بیخطر باشد.
در یک مطالعه مشاهده شد که بیشتر شرکتکنندگان مبتلا به بیماری عضلهی قلب به نام «کاردیومیوپاتی اتساعی» ترجیح میدهند به جای پهلوی چپ، به پهلوی راست بخوابند. معمولاً در این بیماری که با ضعیف شدن عضلهی قلب همراه است، بطن یا حفرهی قلب کشیده و نازک میشود. درنتیجه، قلب نمیتواند خون را بهخوبی پمپاژ کند.
نتایج یک مطالعهی دیگر نشان داد که زنان در دوران بارداری میتوانند هم به پهلوی راست و هم به پهلوی چپ بخوابند و بین این دو پوزیشن از نظر تأثیری که میتوانند روی سلامت مادر و جنین داشته باشند، تفاوتی وجود ندارد. وقتی به ماههای پایانی بارداری نزدیک میشوید، احتمالاً دراز کشیدن به پهلو و خم کردن زانوها بهترین حالت خوابیدن است. خوابیدن به پشت روی عروق خونی رحم فشار وارد میکند و اکسیژنرسانی به جنین را کاهش میدهد.
بعضی از پزشکان توصیه میکنند که افراد باردار به پهلوی چپ بخوابند. با توجه به اینکه کبد در سمت راست شکم قرار دارد، خوابیدن به سمت چپ باعث دور نگه داشتن رحم از آن اندام بزرگ میشود. همچنین از تحت فشار قرار گرفتن ورید اجوف تحتانی توسط وزن جنین جلوگیری کرده و کار قلب را آسانتر میکند. درنتیجه، جنین خون بیشتری دریافت میکند.
بهترین حالت خوابیدن برای حفظ سلامت قلب چیست؟
اگر سالم هستید و بیماری قلبی ندارید، در حال حاضر هنوز مشخص نیست که بهترین وضعیت و پوزیشن خوابیدن برای حفظ سلامت قلب شما چیست. به احتمال زیاد، داشتن خواب باکیفیت از پوزیشن خوابیدن مهمتر است. شواهد حاکی از آن است که کمبود خواب و پایین بودن کیفیت خواب خطر ابتلا به بیماری عروق کر