این مقاله شامل اطلاعات مفید و کاربردی درباره ویژگیها، خواص و کاربرد دکستروز آبدار (Dextrose monohydrate) و مصارف گوناگون آن است. اگر قصد خرید دکستروز آبدار را دارید، قیمت دکستروز آبدار تحت تاثیر حجم محصول موردنظر، شرکت تولیدکننده و نرخ ارز است.
دکستروز آبدار یا دکستروز مونوهیدرات یک پودر کریستالی سفید رنگ است که از هیدرولیز کامل نشاسته ذرت بدست می آید. دکستروز با طعم دلپذیر و شیرین سالهاست به عنوان شیرین کننده در طیف گسترده ای از برنامه های غذایی استفاده می شود. در مقایسه مقدار شیرینی آن با ساکاروز، شیرینی آن از ۱۰۰ درصد حدود ۷۵ است. دکستروز شیرینی ملایم تر و کالری کمتری نسبت به شکر دارد.
دکستروز آبدار از گلیکوژن، نشاسته و سلولز تشکیل شده است و درست مثل قند معمولی است. این ترکیب در آب حل می شود و کمی در اتانول محلول است. دکستروز مونوهیدرات آب و قند بدن را تامین می کند. این ماده چهار کالری در هر گرم تامین می کند و از نظر وزنی حاوی ۹ درصد آب است.این ترکیب اغلب برای افرادی که از قند خون پایین رنج می برند، تجویز می شود. این ماده می تواند انرژی مورد نیاز فرد را به راحتی تامین کند. دکستروز آبدار کیفیت غذای شما را بهبود می بخشد و طعم مطبوعی به آن دهد. از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است و برای مصرف منظم ایمن است.
روش تولید دکستروز آبدار
دکستروز یک قند ساده است که از طریق فرآیند هیدرولیز نشاسته تولید می شود. نشاسته ذرت ترکیبی است که از زنجیره های دکستروز تشکیل شده است. هیدرولیز فرآیندی است که باعث تجزیه این زنجیره ها و تولید دکستروز به صورت انبوه می شود.
یک روش معمول برای انجام این کار تیمار نشاسته با آنزیم های آمیلاز یا اسید است که از فرآیندهای طبیعی را تقلید می کند. در بدن، هضم نشاسته از دهان با بزاق یا آنزیم آمیلاز شروع می شود. تولیدکنندگان نیز این فرایند طبیعی را در پیش گرفته و آن را در روش های تولیدی خود به کار گرفته اند.
دکستروز آبدار مدتهاست که طعم رضایت بخشی به وعده های غذایی انسان می دهد. این قند در صورت استفاده صحیح می تواند با تأمین انرژی و مایعات به افراد کمک کند. این ترکیب به شکل قرص در دسترس است و به دلیل عدم فعال بودن به راحتی در بسیاری از فرمول ها استفاده نمی شود.
کاربرد دکستروز آبدار
دکستروز مونوهیدرات یک شکل معمول از گلوکز است که به طور گسترده به عنوان مکمل غذایی در صنایع غذایی استفاده می شود. کاربرد دکستروز آبدار در تولید غذا، نوشیدنی، داروسازی، کشاورزی/خوراک دام بسیار گسترده است.
دکستروز مونوهیدرات می تواند به عنوان شیرین کننده در تولید انواع شیرینی، کیک، نوشیدنی، بیسکویت، مرباها، ژله و محصولات عسل استفاده شود. دکستروز به عنوان شیرین کننده در نوشیدنی هایی مانند نوشیدنی های انرژی زا، آبجو و نوشیدنی های الکلی استفاده می شود.
دکستروز را می توان در فرمولاسیون محصولات آرایشی – بهداشتی و مراقبت از مو، محصولات شوینده و حمام مورد استفاده قرار داد. این ماده در کشاورزی، خوراک دام و طیور وغذای حیوانات خانگی کاربرد دارد.
دکستروز به عنوان یک مونوساکارید یا یک کربوهیدرات ساده، در طول تمرین و بازیابی به سرعت جذب غشای سلولی می شود تا سلول های عضلانی را تحریک کند. از آنجا که دکستروز به راحتی جذب می شود، ورزشکاران از آن برای عضله سازی استفاده می کنند.
این ترکیب اغلب توسط ورزشکارانی که با وزنه تمرین می کنند، مصرف می شود. کربوهیدرات های موجود در دکستروز مونوهیدرات قدرت تقریبا فوری را برای فیبرهای ماهیچه ای تامین می کنند. دکستروز ذخیره انرژی گلیکوژن را در ماهیچه ها جایگزین می کند و زمان ریکاوری عضلات را کاهش می دهد.
مصارف صنعتی دکستروز منوهیدرات (آبدار)
دکستروز مونوهیدرات به شکل پودر و قرص و محلول های ایزوتونیک و هیپرتونیک برای اهداف پزشکی استفاده می شود. این ترکیب با ویتامین D و مواد معدنی مانند کلسیم برای تهیه قرص گلوکز استفاده می شود. همچنین برای درمان هیپوگلیسمی بیماران دیابتی استفاده می شود. در ترکیب با اسید اسکوربیک می توان از آن برای درمان اختلالات مختلف، مشکلات قلبی و نگرانی های مربوط به مسمومیت استفاده کرد.
دکستروز مونوهیدرات به طور گسترده ای در قنادی ها استفاده می شود و معمولا در تولید انواع آدامس و شکلات استفاده می شود. از آنجاییکه این ترکیب دارای خواص محافظتی فوق العاده ای است باعث افزایش ماندگاری محصول نهایی می شود. این امر باعث افزایش استفاده از دکستروز مونوهیدرات در صنایع غذایی شده است.
دکستروز برای چه مواردی استفاده می شود؟
این ترکیب در صنایع غذایی اغلب به شکل شربت ذرت با فروکتوز بالا، به عنوان نگهدارنده و شیرین کننده استفاده می شود زیرا می تواند روند تبلور در شربت ها، فوندانت و آب نبات ها را کندتر کند.
دکستروز همچنین در یک محیط پزشکی برای کمک به کنترل هیپوگلیسمی (قند خون پایین) استفاده می شود. برای افرادی که نمی توانند مایعات کافی بنوشند یا غذا بخورند، پزشک ممکن است تزریق دکستروز را انجام دهد که به بدن آب و کربوهیدرات اضافی می رساند. این ترکیب به افزایش قند خون به صورت داخل وریدی بدون نیاز به خوردن یا نوشیدن غذا کمک می کند.
دکستروز همچنین ممکن است برای درمان سطوح بالای پتاسیم (معروف به هایپرکالمی) استفاده شود. برای افراد مبتلا به هیپرکالمی، پزشک ممکن است تزریق دکستروز را با انسولین جفت کند تا سطح پتاسیم در خون تثبیت شود.
تفاوت دکستروز آبدار و خشک چیست؟
گلوکز کریستالی را می توان بر اساس فرایندهای مختلف به دکستروز مونوهیدرات (C6H12O6.H2O) و دکستروز بدون آب (C6H12O6) تبدیل کرد. دکستروز مونوهیدرات به گلوکز گرید غذایی و گلوکز دارویی تقسیم می شود. گلوکز گرید غذایی عمدتا در صنایع فرآوری مواد غذایی و صنایع نگهداری سبزیجات استفاده می شود.
دکستروز مونوهیدرات را می توان برای تولید سوربیتول هیدروژنه کرد. دکستروز مونوهیدرات گرید دارویی عمدتا به عنوان مواد اولیه (کمکی) در داروهای خوراکی استفاده می شود. دکستروز مونوهیدرات را می توان برای تولید دکستروز خشک پردازش کرد. دکستروز خشک عمدتا برای تزریق در پزشکی استفاده می شود.
دکستروز آبدار طعمی با طراوت دارد و شکل ظاهری آن به صورت پودری سفید برفی و براق است. دکستروز خشک شیرینی بالایی دارد و پودری سفید رنگ است که به اندازه دکستروز مونوهیدرات براق نیست.
غذاهای سرشار از دکستروز کدامند؟
دکستروز اغلب به دونات یا آب نبات اضافه می شود زیرا باعث می شود این خوراکی ها خشک و بدون چربی باقی می ماند. ممکن است دکستروز را در خوراکی های زیر مشاهده کنید:
- آب نبات
- شیرینی های بسته بندی شده
- دسرهای لبنی مانند بستنی و ماست
- نوشابه، نوشابه ورزشی، نوشابه انرژی زا و آب میوه
حتی غذاهای سالم مانند ماست نیز ممکن است حاوی مقادیر زیادی قند به شکل دکستروز باشند. در این خوراکی ها قندهای دیگری ممکن است تحت نام هایی مانند ملاس یا قند تاپیوکا استفاده شود که متفاوت از گلوکز است.
عوارض جانبی دکستروز آبدار
دکستروز اغلب برای درمان هیپوگلیسمی استفاده می شود زیرا سطح گلوکز خون را افزایش می دهد. برای افرادی که به دیابت یا هیپرگلیسمی (قند خون بالا) مبتلا هستند این امر می تواند مشکل ساز باشد. به همین دلیل شما نمی توانید دکستروز را بدون توصیه پزشک مصرف کنید.
اگر قند خون شما بعد از مصرف دکستروز خیلی زیاد شود، علائمی مانند سرگیجه، خشکی دهان، حالت تهوع، درد معده یا تشنگی را تجربه خواهید کرد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است با خدمات اورژانس تماس بگیرید. دکستروز همچنین در برخی افراد ممکن است باعث عوارضی مانند واکنش آلرژیک، بثورات پوستی، خارش، کهیر یا تورم لب یا زبان شود.
بازار خرید و فروش دکستروز منوهیدرات
پیش بینی ها حاکی از این است که بازار مونوهیدرات دکستروز بین سال های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ حدود دو درصد افزایش می یابد. صنایع غذایی از دکستروز مونوهیدرات به عنوان نگهدارنده برای افزایش ماندگاری مواد غذایی بسته بندی شده استفاده می کنند.
آمریکای شمالی همچنان در صدر تولید کنندگان دکستروز مونوهیدرات باقی می ماند و اروپا و آسیا و اقیانوسیه همچنان بازارهای جذابی برای دکستروز مونوهیدرات خواهند بود.
در آینده بازار شاهد افزایش تقاضا برای این ترکیب در بخش نانوایی و شیرینی پزی است. علاوه بر این، انتظار می رود صنایع نوشابه سازی که به سرعت در حال گسترش است، سازوکارهای اقتصادی کلی را افزایش داده و نیاز به محصولات غذایی با کیفیت را افزایش دهند.
انتظار می رود که تقاضای روزافزون برای محصولات غذایی بسته بندی شده و آماده باعث رشد بازار دکستروز مونوهیدرات شود. اتخاذ سبک زندگی بی تحرک منجر به افزایش مسائل بهداشتی می شود و این مسئله فرصت را برای رشد بازار مونوهیدرات دکستروز تقویت می کند.
بهتر است بدانید
انتظار می رود که تحقیقات و فعالیت های رو به رشد در صنایع مختلف مانند غذا و نوشیدنی، داروسازی زمینه کاربرد گسترده تر را برای دکستروز فراهم می کند. شرکت هایی که در بخش مواد غذایی و آشامیدنی فعالیت می کنند، سعی می کنند محصولات خود را با اولویت مصرف کننده هماهنگ کنند. انتظار می رود تقاضا برای دکستروز مونوهیدرات گرید غذایی در سالهای آینده به دلیل تغییر عادات غذایی مصرف کننده افزایش یابد.
در حال حاضر تمرکز بر راه اندازی محصولات غذایی با ترکیب کاملی از طعم و مواد مغذی است. این امر منجر به افزایش تقاضا برای دکستروز مونوهیدرات گرید غذایی در دوره پیش بینی می شود.
تقاضا برای دکستروز مونوهیدرات در آینده نزدیک به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. انتظار می رود شرکت های پیشرو در زمینه مواد غذایی و آشامیدنی به دلیل مزایای سلامتی کاربرد آن را افزایش دهند. علاوه بر این، استفاده از آن به عنوان شیرین کننده، چسباننده، امولسیفایر و ضخیم کننده، کاربرد آن را در بخش های مختلف صنعت غذا و نوشیدنی افزایش می دهد.
افزایش مصرف غذاهای مغذی و افزایش تقاضا برای غذاهای آماده، تقاضای بازار را افزایش می دهد. انتظار می رود افزایش مداوم تقاضا برای محصولات غذایی کم کالری، افزایش تولید سوسپانسیون آنتی اسید در صنعت داروسازی و افزایش تقاضا از صنایع مراقبت شخصی، انگیزه قابل توجهی به بازار جهانی دکستروز مونوهیدرات بدهد.