کلروفرم

کلروفرم گازی بی رنگ با فرمول شیمیایی CHCL3 است. این ماده ازاستون و همچنین اتانول از طریق اثر پودر سفیدکننده کلر(هیپوکلریت کلسیم) تولید نمود.

بخاره آن سمی و اعتیاد اور است و تنفس طولانی آن کشنده است. در گذشته به عنوان بیهوش کننده ( اولین بار در زایمان ) مورد استفاده قرار می‌گرفت. کلوروفرم اولین بار توسط سه دانشمند با یک روش مشترک همزمان بدست آمد که اولین آن شیمیدان فرانسوی اوژن کشف شد.

کاربردهای قدیمی کلروفرم

کلروفرم در گذشته در صنعت یخچال سازی و تولید تفلون استفاده می‌شد. و همچنین برای تولید ماده فلوروکربن22 ( سرد کننده یخچال ) و تهیه ماده تترافلورو اتیلن استفاده می‌شد.

همچنین به عنوان حلال و تولید حشره کش و مواد نگه دارنده و شیرین کننده مواد دارویی استفاده می‌شد. نخستین زنی که با کمک کلروفرم وضع حمل کرد، از آن جا که زایمان بسیار بی‌دردی داشت؛ اسم فرزند خود را آنستازیا (به معنای هوشبری) گذاشت.

خطرات کلروفرم

کلروفرم یکی از خطرناکترین هیدروکربن های کلردار فرار ( Organochloride ) است. تنفس و تماس آن با پوست انسان باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود که ممکن است به بیهوشی، توقف ضربان قلب و… منجر شود. کلروفرم چربی پوست را می‌شوید و حل شدن می‌شود و باعث تحریک کردن پوست و صدمه به آن میشود.

از علایم تماس با آن میتوان به سردرد ، تهوع ، احساس مستی ، خستگی ، گیجی ، اضطراب ، التهاب ، افت تنفس و… اشاره کرد. بعد از خوردن یا تماس پوستی با آن ، به خوبی جذب بدن شده و متابولیزه ( مجموعه تغییرات ترکیبی ئ تخریبی در سلول های موجودات زنده ) می‌شود. اگر کلروفرم به چشم پاچیده شود موجب سوزش و سرخ شدن چشم ها می‌شود و تماس طولانی مدت آن با پوست باعث بروز زخم می‌شود. دوز متوسط کشنده کلروفرم برای یک فرد بالغ در حدود 45 گرم تخمین زده شده است.

کاربرد کلروفرم

کلروفرم از جمله بهترین حلال ‌های آلکالوئیدها است ، برای همین  در صنایع داروسازی از این ماده به منظور استخراج آلکالوئیدها از مواد گیاهی استفاده می‌شود. همچنین کلروفرم به دلیل خاصیت بی حس کننده کاربرد وسیعی در علم پزشکی دارد. البته به دلیل ضرر هایی که دارد این کاربرد بی حسی در علم پزشکی محدود و بسیار کنترل شده است تا آسیبی به بیمار نرسد. در ادامه به کاربرد های دیگر آن می‌پردازیم :

• از آن در استخراج آنتی بیوتیک ‌ها، ویتامین ‌ها، و طعم دهنده ‌ها به عنوان حلال استفاده می‌شود.
• از آن جا که کلروفرم حلال بسیاری از ترکیبات آلی است، در صنعت به منظور جداسازی چنین ترکیباتی استفاده می شود.
• در آزمایشگاه، به منظور نگهداری از بافت ‌های آلی مانند نمونه‌های تشریحی ( از آن جا که مانع متلاشی شدن یا تجزیه‌ی آنها می‌شود ) کاربرد دارد.
• کاربردهای فراوانی در زیست شناسی مولکولی دارد.
• در ساخت موادی مانند وینیل کلراید به کار می رود.
• از آنجایی که موجب کاهش دمای تتراکلریدکربن در کپسول های آتش نشانی می شود، به عنوان رسانای انتقال حرارت در این کپسول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• واسطه در تولید رنگینه‌ ها و آفت کش‌ هایی مانند کلروپیکرین ( chloropicrin ) است.
• اغلب جهت به خواب رفتن بدون نسخه ‌ی پزشک به کار می رود زیرا استنشاق کلروفرم باعث خواب آلودگی می‌شود؛ اما از نظر پزشکان استفاده از این ماده به منظور خوابیدن خطرناک است