اسانس صنعتی چیست و از کاربردهای آن چه می دانید؟
اسانس صنعتی از برگ‌ها، ساقه ها، گل‌ها، پوست، ریشه یا سایر قسمت‌های گیاه به دست می‌آید. آنها از گیاهان مختلف مانند پرتقال، اکالیپتوس، نعناع فلفلی، نعناع ، لیمو، اسطوخودوس، میخک و نعناع با استفاده از روش های تقطیر مانند تقطیر با بخار آب به دست می آیند.
این نوع اسانس ها حاوی ترکیبات معطر فرار و اسانس واقعی گیاهی است که از آن مشتق شده است و عمدتاً در صنایع مختلف مانند لوازم آرایشی و بهداشتی، مواد غذایی و نوشیدنی‌ها و سایر صنایع استفاده می شوند.
اسانس صنعتی تقریبا در همه زمینه های زندگی مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل، بازار اسانس ها به سرعت در حال رشد است و تقاضای بالایی تولید اسانس های صنعتی به وجود آمده است. تولید اسانس صنعتی از این نظر مهم است که این اسانس ها حاوی عطرهای مختلف و خواص گیاهانی هستند که از آن مشتق شده‌اند و انواع مختلفی از فعالیت های بیولوژیکی از جمله ضد باکتری، آنتی اکسیدان، ضد ویروسی، حشره کش و غیره را نشان می دهند.
روش ساخت اسانس صنعتی
مهمترین روشی که برای استخراج اسانس مورد استفاده قرار می گیرد، روش تقطیر با بخار آب و روش تقطیر با آب است.
این دو روش مناسب ترین و مؤثرترین تکنیک ها برای فرآیندهای استخراج در صنعت هستند. برخی از روش‌های دیگر که برای استخراج مورد استفاده قرار می گیرند،
اما برای این فرآیند چندان مناسب نیستند، عبارتند از: مایکروویو یا دی اکسید کربن مایع، تقطیر فشار بالا با کمک آب گرم یا بخار.
در استخراج ترکیبات فعال از ماده گیاهی، برخی از تولید کنندگان ممکن است آنها را به روغن حامل اضافه کنند تا محصول بیشتری از همان مقدار اسانس بدست آورند.
این محصولات دیگر اسانس خالص نیستند، بلکه مخلوطی از سایر مواد به همراه مقداری اسانس هستند.
اسانس های استخراج شده از روش تقطیر با بخار آب در صنایع دارویی و مواد غذایی به کار برده می شوند در حالی که اسانس‌هایی که در صنعت عطرسازی استفاده می شوند از حلال‌های چربی دوست استخراج می شوند و گاهی اوقات با دی اکسید کربن ترکیب می‌شوند. کیفیت اسانس به کیفیت گیاه، چرخه رشد، تأثیر آب و هوا و سایر عوامل بستگی دارد.
کاربردهای اسانس صنعتی
اسانس های صنعتی به عنوان آنتی اکسیدان، ضد میکروبی، ضد قارچ، مسکن، ضد اضطراب و افسردگی در زمینه آرایشی و بهداشتی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرند.
این ترکیبات بیشتر در صنایع عطرسازی استفاده می شوند و در صنعت غذا برای نگهداری مواد غذایی نیز کاربرد دارند.
همچنین به عنوان داروهای گیاهی نیز استفاده می شود و غالبا از رایحه آنها برای بهبود خلق و خو و رفع افسردگی استفاده می شود.
از ترکیبات معطری که در اسانس‌ها وجود دارد به عنوان یک عامل ایجاد آرامش استفاده می کنند.
فواید اسانس صنعتی
- رایحه غنی و شیرین مانند وانیل: برای هیدراتاسیون و پاکسازی ریه و آگاهی ذهنی.
- رایحه تند و تازه: آرامش و کمک به بهبود عملکرد دستگاه گوارش
- رایحه تلخ: کاهش استرس و ایجاد آرامش
- رایحه تند دارچین: احیا کننده و طراوت بخش و گرم کننده
- رایحه تازه میوه ای ملایم : طراوت بخش ، سم زدا و قابض
- رایحه مرکبات تیز و تلخ : نشاط بخش، ایجاد طراوات و احیا کننده
- رایحه نعناع خنک و تازه : انرژی زا ، محرک
عوارض جانبی اسانس صنعتی
بسیاری از مردم فکر می کنند که چون اسانس ها محصولات طبیعی هستند، عوارض جانبی ایجاد نمی کنند. ولی این درست نیست و عوارض جانبی احتمالی اسانس ها عبارتند از:
تحریک و سوزش
همیشه روغن ها را قبل از مالیدن روی پوست با روغن حامل رقیق کنید. ابتدا مقدار کمی از آن را در ناحیه کوچکی از پوست بمالید تا هرگونه واکنشی را آزمایش کنید.
حملات آسم
در حالی که استنشاق اسانس ها ممکن است برای اکثر افراد بی خطر باشد، برخی از افراد مبتلا به آسم ممکن است به تنفس بخار واکنش نشان دهند.
سردرد
استنشاق بعضی از اسانس ها می تواند به رفع سردرد در برخی افراد کمک کند، اما استنشاق بیش از حد نیز ممکن است منجر به سردرد در افراد حساس شود.
بلعیدن اسانس های صنعتی خطرناک است. این اسانس ها نه تنها غلیظ هستند، بلکه می‌توانند سلول‌های حساس داخل بدن را نیز تحریک کنند .
در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است از کپسول های خوراکی حاوی این اسانس ها استفاده کنند. اما به هرحال بهتر است این کار فقط تحت نظر متخصص انجام شود.
به طور معمول، فرد نباید اسانس های صنعتی را در نزدیکی دهان یا مکان‌های دیگری که ممکن است وارد بدن شود مانند چشم، گوش، مقعد یا واژن استفاده کند.