استیک اسید

یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی CH₃COOH است. یک نماد رایج برای اسید استیک AcOH است. از نظر شکل ظاهری به صورت مایع بی رنگ می باشد و با نام های دیگری نظیر اتانوئیک اسید ، اسید متان کربوکسیلیک و گاهی اسید استیک یخچالی (استیک اسید فاقد آب) نیز شناخته می شود. اسید استیک دارای طعم ترش مشخص و بوی تندی است. این حلال پروتیک آب دوست (قطبی)، مشابه اتانول و آب است. استیک اسید (Acetic acid) با قدرت استاتیک نسبی متوسطی که دارد، توانایی حل کردن ترکیبات قطبی و غیر قطبی را داراست. 

این اسید کربوکسیلیک ساده، به عنوان یک اسید ضعیف طبقه بندی می شود، زیرا فقط تا حدی از محلول استخراج می شود، اما اسید استیک غلیظ خورنده است و می تواند به پوست حمله کند. این اسید ضعیف، فقط در صورت واکنش با یک پایه قوی، دچار تجزیه کامل می شود.

به نمک، استر یا استیل اسید استیک، استات گفته می شود. از نظر صنعتی، اسیتک اسید در تهیه استات های فلزی استفاده می شود، که در برخی از فرآیندهای چاپ کاربرد دارد. این ترکیب آلی دارای خواص ضد باکتری است و ممکن است در حل شدن لیپیدها و تجمع اسیدهای چرب بر روی غشای سلول نقش داشته باشد. بنابراین از این محصول در تولید ضد عفونی کننده ها استفاده می شود.

اسید استیک به صورت صنعتی و هم از طریق تخمیر باکتریایی تولید می شود. حدود 75٪ اسید استیک ساخته شده برای استفاده در صنایع شیمیایی توسط کربونیلاسیون متانول ساخته می شود. اسید استیک اغلب یک محصول جانبی از واکنش های مختلف، مانند سنتز اسید اکریلیک کاتالیزوری ناهمگن و یا تولید اسید لاکتیک تخمیری می باشد. اسید استیک در مقیاس صنعتی توسط اکسیداسیون هوا استالدئید، اکسیداسیون اتانول (الکل اتیل) و اکسیداسیون بوتان و بوتن تهیه شده است.

سرکه بیشتر اسید استیک رقیق است که غالباً با تخمیر و سپس اکسیداسیون، از اتانول تولید می شود.

لازم است بدانید که  سرکه محلول اسید استیک در آب است و از نظر حجمی بین 5 تا 20 درصد اسید اتانوئیک دارد.

کاربردهای استیک اسید

از جمله کاربردهای اسید استیک به موارد زیر اشاره می شود:

• تولید مونومر وینیل استات
• تولید سرکه خانگی
• در تولید نفت
• به عنوان پیش ماده پلی استیل و استات سلولزی
• برای تبلور مجدد برای خالص سازی ترکیبات آلی
• تولید نمک های آلی یا غیر آلی
• معرف شیمیایی مهم برای تولید ترکیبات شیمیایی
• تولید استات سلولز برای فیلم عکاسی
• استات پلی وینیل برای چسب چوب
• اسید استیک در رنگرزی مصرف می شود.
• تولید الیاف مصنوعی و پارچه ها
• تولید لاستیک
• در کشاورزی به عنوان علف کش و از بین برنده علف های هرز
• در تولید مواد رسوب زدایی

بسته بندی و شرایط نگهداری استیک اسید

اسید استیک در ظروف آلومینیومی و شیشه ای و یا در ظروف پلاستيكی ( پلی اتيلنی سنگين) دارای برچسب مخصوص و مناسب نگهداری می شود. از نگهداری آن در ظروف فولادی، آهنی، روی، سربی، مسی و برنز خودداری شود .

از جمله نکات مهم در شرایط نگداری اسید استیک، آن است که این ماده در محیط خشک و به دور از نور مستقیم آفتاب محافظت شود. درب ظرف باید کاملا پلمپ باشد، به گونه ای که در مقابل سرما محافظت شود. تانک نگهدارنده استیک اسید باید با سیم به زمین جهت تخلیه الکتریکی متصل باشد و تنها در مقادیر محدود آن را ذخیره کنید. در انبارهای نگهداری آن باید از تجهیزات ضد انفجار و ضد جرقه استفاده کرد.