بشر آزمایشگاهی چیست و کاربرد آن چیست؟
بشر آزمایشگاهی یکی از پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی است که تقریباً در همه ی آزمایشگاه ها یافت می شود. بشرهای آزمایشگاهی دارای دهانه ای گشاد و استوانه ای شکل هستند و کار کردن با آن ها بسیار راحت است. در ادامه با کاربرد های بشر آزمایشگاهی و انواع مختلف آن ها آشنا می شویم، همراه ما باشید.
بشر آزمایشگاهی چیست؟
بشر های آزمایشگاهی معمولا از جنس بروسیلیکات ساخته شده اند و ظاهری مانند استوانه ای با کفه تخت دارند. بشر ها معمولا مدرج هستند دارای حجم و ظرفیت های مختلف هستند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
بشر ها بسته به نوع آزمایش و حجم مورد نیاز انتخاب می شوند زیرا بشر دارای حجم های مختلفی می باشد.
کاربرد بشر ها
بشر ها کاربرد های مختلفی دارند مخصوصا در آزمایشگاه های شیمی بیشتر مورد استفاده است مثلا:
- معمولا بیشتر بشرها مندرج هستند و با خطی که روی جداره بشر می باشد می توان مقدار معینی از مواد لازم را با این وسیله اندازه گیری کرد و مقدار حجم مشخصی از مایعات را می تواند اندازه گیری کرد. درجه بندی در بشر ها مختلف می باشد. البته اندازه گیری با بشر های مندرج به صورت دقیق کامل نیست و برای این که دقت اندازه گیری بالا برود از استوانه مدرج یا یک فلاسک حجمی اسفاده می شود
- برای گرم کردن محصولات از بشر استفاده می شود به این صورت که یا می توانیم از هیتر برای گرم کردن استفاده کنیم و یا از شعله آتش به این صورت که شعله آتش را روشن می کنیم و سه پایه و توری را روی شعله قرار می دهیم و محصولات را در بشر می ریزیم و روی شعله می گذاریم تا محصول گرم شود
- برای حل کردن مواد و تهیه محلول از بشر استفاده می کنیم برای این کار مثل عمل بالا روی شعله یا روی هیتر قرار می دهیم تا مواد با هم ترکیب شوند
- رسوب گیری: به این صورت که وقتی محلولی داریم که دارای رسوب است، روی بشر کاغذ صافی مخصوص که مانند قیف است، قرار می دهیم و محلول را می ریزیم داخل قیف و باعث صاف شدن محلول و رسوب گیری می شود
- تبخیر: به این صورت که مایعات را روی شعله با استفاده از توری و سه پایه قرار می دهیم و باعث تبخیر مایعات می شود
- انتقال مواد: یک نمونه مثال آن این است که اگر بخواهیم مایعات را به داخل بورت بریزیم بشر این کار را انجام می دهد یاانتقال مواد به سایر وسایل آزمایشگاهی توسط بشر انجام می شود
- هم زدن: بشر به دلیل داشتن ساختار ویژه خود، ظرف مناسبی می باشد برای هم زدن زیرا ظروف آزمایشگاهی دیگر مانند ارلن یا بالن به دلیل داشتن گردن نسبتا باریک برای این کار مناسب نیستند
- تبلور
- نگه داری محلول ها : این نوع بشر ها که برای نگه داری مواد استفاده می شود باید از مواد مقاوم به خورده شدن مواد مانند تفلون ساخته شده باشد. برای این که مواد داخل بشر ها آلوده به میکروب و.. نشوند یا مواد از بین نروند از شیشه ساعت به عنوان در پوش بشر استفاده می شود
-
انواع بشر آزمایشگاهی
انواع بشر آزمایشگاهی براساس جنس آنها:
بشر شیشه ای
معمولا بیشتر بشر ها از این نوع هستند. نام دیگر این بشر ها بشر مندرج نیز می باشد.این بشرها معمولا از شیشه بوروسیلیکاتی ساخته می شوند.این مدل برای برداشتن مواد مایع مورد استفاده قرار میگیرد. بشر های شیشه ای معمولا مدرج هستند و در آزمایش هایی مانند ph متری، پتانسیومتری و آزمایش هایی که در آن الکترود استفاده میشود مورد استفاده قرار می گیرند.
این نوع بشر ها مقاومت بالایی دارند در برابر مواد و محلول های اسیدی، بازی و محلول های نمک دار و همین طور مقاومت بالای آن ها در برابر حرارت تا دمای مشخص و همچنین مقاوت بالای آن ها به مواد شیمیایی و شوک حرارتی می باشد.
از آنجایی که این ظروف مقاومت حرارتی بالایی دارند می توان روی مشعل بونزن قرار داد بی آنکه شکسته شوند.
همچنین از این نوع بشر در زمان هایی که به حرارت نیاز نداشته باشد به عنوان ظرف واکنش استفاده می شود.
موارد استفاده از این نوع بشر:
علاوه بر نگهداری نمونه،مخلوط کردن و حل کردن و گرم کردن نمونه کاربرد های دیگری نیز دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
تیتراسیون : تیتراسیون یکی از مهم ترین فرایند در علم شیمی و علوم آزمایشگاهی می باشد که این فرایند برای تعیین غلظت محلول مجهول می باشد. در واقع با استفاده از بشر و با افزودن آرام و آهسته یک محلول با غلظت معلوم که در بشر مندرج شده معین شده است می توانیم به حجم مشخصی از یک محلول با غلظت نامشخص ونامعلوم را مشخص کنیم.
مخلوط کردن: برای مخلوط محلول ها با یک دیگر و یا حرارت دادن آن ها از بشر شیشه ای استفاده می شود.
بشر پیرکس
این بشرها از جنس شیشه های بروسلیکاتی تهیه می شوند. این نوع از بشر ها در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرند که نیاز باشد به مایع حرارت داده شود. مقاوم به حرارت و همچنین مقاوم در برابر فعل و انفعالات شیمیایی با حجم های مختلف می باشد به همین سبب چنانچه نیاز باشد ازآن ها د ر کوره های آزمایشگاهی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
در صورتی که لازم باشد دو مایع در کوره یا روی شعله و یا روی هیتر حرارت ببیند، از شیشه های پیرکس یا بوروسیلیکاتی استفاده می شود. چرا که این شیشه ها در برابر خوردگی مقاوم هستند.
بشر پلاستیکی
بشر پلاستیکی مانند بشر های شیشه ای برای جا به جایی و برداشتن مواد مورد استفاده قرار می گیرند. هر چقدر بشر باریک تر باشد، خطا نیز کمتر می شود.شکل ظاهری بشر پلاستیکی یک استوانه با کفه ی تخت می باشد که برروی بدنه آن درجه بندی شده است.
از مزیت این بشر نسبت به بشر های شیشه ای می توان به ارازان بودن و نشکن بودن آن اشاره کرد.
بشر پلاستیکی دسته دار:
این نوع بشر مانند بشر شیشه ای برای برداشتن مایعات و ریختن آن ها به درون ظرف مورد استفاده قرار می گیرد برای این کار هر چقدر بشر باریک تر باشد خطا کم تر می شود.
بشر های فلزی
این ظروف استیل از مقاومت مکانیکی،حرارتی فوق العاده بالایی برخوردار هستند.می توان به صورت مستقیم روی شعله قرار داد.به طور کلی بشرهای فلزی شامل دو دسته می شوند:
فولاد ضد زنگ: در این نوع بشر ها پایداری شیمیایی و مقاومت دمایی بالا است. به همین دلیل عموما از این بشر ها استفاده می شود.تمیز کردن این بشر ها راحت می باشد.به دلیل مورد استفاده بودن عموما از این بشر ها استفاده می شود.بشر استیل به صورت یکپارچه و بدون درز بوده و برای انتقال مواد امن است.مدل دیگری از این بشر می باشد که دارای دسته می باشد که برای انتقال مود راحت می باشد.
آلومینیوم: این بشر ها با توجه به محلولی که در آن ریخته می شود انتخاب می شوند.
بشر با پلاستیک خاص
بشر پلی اتیلن
انواع بشر براساس شکل
بشرها بر اساس شکلی که دارند به بشر کوتاه، بشر بلند و بشر تخت تقسیم میشوند.
۱)بشر کوتاه:
این بشر به عنوان بشر استاندارد و یا بشر گریفین نیز شناخته می شوند.این بشر نخستین بار توسط فردی به نام جان جزف گریفین طراحی و ساخته شد و به همین سبب با این نام نیز شناخته می شود.به لحاظ فیزیکی این بشرها عموما ارتفاعی به اندازه ۱٫۴برابر قطر خود دارند و مورد استفاده در همه ی آزمایشگاه ها می باشند.از کاربرد این بشر می توان به گرم کردن مواد شیمیایی یا مایعات با صفحه داغ یا مشعل استفاده میشود اشاره کرد.
۲)بشر بلند:
نام دیگر این بشر ها برزلیوس نیز می باشند که از نظر شمایل ارتفاعی دو برابر قطر خود را دارند و اغلب برای تیتراسیون مورد استفاده قرار می گیرند.
۳)بشرتخت:
نام دیگر این بشر ها کریستالایزر می باشد که برای کریستالیزاسیون مورد استفاده قرار می گیرد.به عنوان وسیله ای برای گرم کردن در حمام داغ نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
