دسیکاتور چیست و نحوه کار با آن چگونه است؟
دسیکاتور یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که از جنس شیشه است و از دو بخش درب و محفظه تشکیل شده است. قسمت پایینی محفظه توسط بخش مشبکی به دو قسمت تقسیم می شود.
اساس کار این وسیله خارج کردن رطوبت از ماده یا برخی وسایل است. برای استفاده مجدد دانه های جاذب رطوبت باید آنها را داخل فر یا کوره قرار داد تا رطوبت جذب شده ماده خارج شود.
بخش های مختلف دسیکاتور
بخش مهم دسیکاتور علاوه بر طراحی این ظرف برای جلوگیری از نشتی هوا وجود مواد جاذب رطوبت است که به دو شکل جامد و مایع وجود دارد. از متداول ترین مواد جاذب می توان به سیلیکاژل اشاره نمود
مواد جاذب رطوبت در این وسیله به غیر از سیلیکاژل می تواند موادی مانند اسید سولفوریک غلیظ، کلرید کلسیم بدون آب و فسفر پنتا اکسید و یا بازی قوی هیدروکسید سدیم باشد. باید در نظر داشته باشید که مواد جاذب رطوبت در این دستگاه نیز از رطوبت اشباع می شوند و این اتفاق با تغییر رنگ این دانه ها بوجود می آید.
با انواع دسیکاتور آشنا شوید!
ظرف شیشه ای دسیکاتور دارای دو شکل متفاوت شیر دار و بدون شیر است. دسیکاتور بدون شیر، برای رطوبت گیری مواد و ظروف مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی از آزمایشها زمانی که ماده از کوره یا فر بعد از خشک شدن خارج می شود برای اینکه رطوبتی به خود جذب نکند داخل این وسیله گذاشته می شود.
معمولا ظروفی مانند بوته یا شیشه ساعتی که حاوی ماده مورد آزمایش است روی صفحه شبکه دار دسیکاتور قرار می گیرد. در نوع ساده این ظرف شیشه ای به جای استفاده از پمپ خلا مواد رطوبت گیر در ته ظرف وجود دارد.
این وسیله برای موادی که به رطوبت حساس هستند و همچنین وسایلی که نم دار هستند و باید کاملا خشک شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. برخی مواد شیمیایی باید دور از رطوبت قرار بگیرند.
نوع شیر دار توانایی ایجاد خلا را دارد که با اتصال آن از طریق این شیر به پمپ خلا می توان محیط داخل این ظرف شیشه ای را عاری از رطوبت و هوا کرد که برای انجام آزمایش های خاص مورد استفاده قرار می گیرد.
روش استفاده از دسیکاتور، در آزمایشگاه
زمانی که با یک ظرف شبیه قابلمه در آزمایشگاه روبرو شدید که از جنس شیشه بود در واقع نام اصلی آن دسیکاتور یا رطوبت گیر است. این وسیله در آزمایشگاه های شیمی بسیار کاربرد دارد.
زمانی که می خواهید با این وسیله کار کنید ابتدا باید پودر رطوبت گیر زیر این ظرف را بررسی کنید که فعال است یا غیر فعال و این مساله را از طریق تغییر رنگ این دانه های رطوبت گیر متوجه خواهید شد. اگر پودری هم وجود نداشته باشد باید به ظرف اضافه کنید.
جنس و شکل ظرف به گونه ای است که باید با دقت درب ظرف بر داشته شود و برای محکم تر بسته شدن در باید با روغنی مانند وازلین بخش داخلی درب را چرب نمود. ماده یا ظرفی که می خواهید رطوبت آن به صفر برسد با ظرف داخل دسیکاتور قرار دهید.
دقت در هنگام کار:
درب باید به درستی بسته شود تا هوا به داخل آن نفوذ نکند. باید مراقب لغزنده شدن درب باشید و موقع جابجایی از افتادن آن جلوگیری کنید. زمانی که بوته داغ را به داخل این ظرف وارد می کنید، باید مراقب باشید درب را نبندید تا ظرف خنک شود و سپس درپوش ظرف را روی آن قرار داد.
با این عمل به هوای درون ظرف اجازه منبسط شدن را می دهید و با باز و بسته کردن شیر هوا از ایجاد خلا درون ظرف جلوگیری می کنید. از نکاتی که به هنگام کار کردن با این وسیله باید رعایت شود نحوه قرار دادن سرپوش بر روی محفظه به این صورت است که لبه سرپوش را به دهانه نزدیک می کنید و به ست جلو فشار می دهید تا سرپوش تمام دهانه را بپوشاند.
حرکت دست برای گذاشتن و برداشتن سرپوش نباید مانند برداشتن در یک ظرف به طور معمول باشد. باید مراقب باشید که سرپوش و دهانه وقتی که چرب است به هم نچسبد و موقع بلند کردن سرپوش محفظه دسیکاتور هم با آن بلند نشود.