لوله مویین چیست؟

لوله مویین نیز یکی دیگر از لوازم آزمایشگاهی است که با توجه به خاصیت مویینگی کار می کند. لوله مویین به لوله‌ی بسیار باریکی گفته می شود که از دو طرف باز است و قطر بسیار کمی دارد و به همین دلیل زمانی که با محلولی در تماس قرار بگیرد با سرعت آن را به سمت بالا به جریان در می آورد.

به عنوان مثال یک ظرف پر از آب را بر دارید و این لوله را داخل آن قرار دهید. میزان آبی که در لوله مویین بالا می آید بیشتر آب درون ظرف است زیرا نیروی چسبندگی میان آب و لوله  بیشتر از نیرویی است که بین خود ملکول های آب وجود دارد. 

کاربرد لوله مویین برای اندازه گیری هماتوکریت

برای اندازه گیری هماتوکریت ابتدا نمونه گیری از خون فرد انجام می شود و با سانتریفوژ نمونه گلبول های قرمز از سرم خون جدا می شود. هماتوکریت به گلبول های قرمز خون گفته می شود که در زمان برخی بیماری ها، به دلیل افزایش گلبول های سفید کاهش می یابد.

لوله مویین در جداسازی مواد در کروماتوگرافی

کروماتوگرافی روشی برای جداسازی مخلوط است که با فاز متحرک از فاز ثابت قابل انجام است. مخلوط در این روش به صورت مایع یا گاز است که از لوله عبور داده می شود و مخلوط به اجزای تشکیل دهنده تقسیم می شود.

در کروماتوگرافی دو فاز وجود دارد و فاز متحرک مربوط به ماده ای است که نیاز به تجزیه شدن و شناسایی دارد. ستون کروماتوگرافی گازی مویین از دو بخش لوله مویین و فاز ساکن تشکیل شده است.

اندازه گیری نقطه ذوب مواد با کمک لوله مویین

نقطه ذوب درجه حرارتی است که ماده جامد به مایع تبدیل می شود. یکی از روش های شناسایی مواد تعیین نقطه ذوب است. روش میکروبی نیز یکی از روش های اندازه گیری نقطه ذوب است که از لوله مویین برای اندازه گیری استفاده می شود.

اگر ماده ای دارای ناخالصی باشد نقطه ذوب پایین تری خواهد داشت. برای اندازه گیری نقطه ذوب مواد آلی نیاز به مقدار بیشتری نمونه است ولی معمولا این مواد به مقدار کمی وجود دارند و به همین دلیل استفاده از اندازه گیری نقطه ذوب با لوله مویین بسیار کاربردی است زیرا به نمونه با حجم کمی نیاز دارد.

برای اندازه گیری نقطه ذوب ماده ابتدا لوله مویین را در ماده مجهول از نظر دمای ذوب فرو می کنیم تا مقداری از آن وارد لوله شود و ته لوله را چند مرتبه روی سطح میز می زنیم تا نمونه به خوبی وارد لوله شود.

این لوله را به دماسنج با کمک یک اتصال که می تواند چسب باشد وصل می کنید، به این صورت که انتهای این لوله با بخش جیوه ای در یک تراز باشد و هر دو را در حمام روغن قرار می دهیم و شعله را روشن می کنیم.

برای اندازه‌گیری دقیق باید با دقت به لوله نگاه کنید تا اولین نقطه ای که ذوب شد دمای دماسنج را بررسی و یادداشت کنید و زمانی که تمام ماده ذوب شد دمای را دوباره باید داشت نمایید. میانگین این دو ماده نقطه ذوب ماده مجهول است.

بدست آوردن نقطه جوش با کمک لوله مویین،

برای اندازه گیری نقطه جوش نیز از لوله مویین استفاده می کنیم. انتهای لوله مویین را با شعله مسدود می کنیم و از قسمتی دهانه آن باز است داخل لوله آزمایشی که داخل آن اتانول است، گذاشته می شود.

لوله آزمایش را با کمک یک بندی به دماسنج وصل می کنیم به طوری که مخزن ترمومتر با انتهای لوله یکسان باشد. یک حمام روغن را آماده می کنیم و دماسنج و لوله را داخل آن قرار می دهیم. دقت داشته باشید که دماسنج به دیواره و کف ظرف برخورد نکند.

زمانی که حباب از لوله مویین خارج شد شعله را خاموش می کنیم و تا زمان قطع شدن عبور حباب ها صبر می کنیم. مقداری اتانول وارد لوله مویین شده در این مرحله دمای دماسنج را می خوانیم و به عنوان دمای جوش اتانول ثبت می کنیم. اینها چند کاربرد از وسیله آزمایشگاهی است.