مواد شیمیایی موادی هستند که ترکیب شیمیایی ثابت و خصوصیات مشخصی دارند. این مواد را نمی توان با روش های جداسازی فیزیکی و بدون شکستن پیوندها تجزیه کرد. مواد شیمیایی می توانند به صورت مواد ساده، ترکیبات شیمیایی و یا آلیاژ باشند که عناصر شیمیایی بسته به تعریف خود می توانند در این دسته قرار بگیرند و یا در این دسته صدق نکنند. برای جدا کردن مواد شیمیایی از مخلوط ها معمولاً آنها را خالص می نامند. آب خالص یک نمونه از مواد شیمیایی است آب یک رودخانه و آب ساخته شده در یک آزمایشگاه ویژگیهای یکسانی دارند و نسبت بین مقدار هیدروژن و اکسیژن آن در هر دو حالت تغییر نمی کند. لازم به ذکر است که هیچ ماده ای به طور کامل خالص نیست و آلودگی در آن وجود دارد. از دیگر نمونههای مواد شیمیایی می توان به الماس( کربن)، نمک (سدیم کلرید)، شکر (ساکارز) و طلا اشاره کرد .مواد شیمیایی به شکل های مختلفی مانند جامد، مایع، گاز و پلاسما وجود دارند و می توانند میان این فازها جابجا شوند. این مواد با استفاده از واکنش های شیمیایی می توانند با یکدیگر ترکیب شده و مواد شیمیایی جدیدی تولید کنند. برای مثال واکنش عنصرهای اکسیژن O۲ و هیدروژن H۲ یک جا تولید آب H۲o می کنند و درشرایط دیگر ماده ایی به نام آب اکسیژنه H۲O۲ تولید می کنند.
ساختاربدن شما، هوایی که تنفس می کنید، مواد غذایی و نوشیدنی های مصرفی همه و همه از مواد شیمیایی ساخته شده است.
تاریخچه مواد شیمیایی
مفهوم ماده شیمیایی در اواخر قرن هجدهم پس از کار شیمیدان فرانسوی ژوزف پروست بر روی ترکیب برخی ترکیبات شیمیایی خالص مانند کربنات اساسی مس کاملاً محکم شد. او به این نتیجه رسید که نسبت عناصر در یک ترکیب شیمیایی خالص همیشه ثابت است.
این نظریه اکنون به عنوان قانون نسبت های معین شناخته می شود. بعداً با پیشرفت روش های سنتز شیمیایی به ویژه در حوزه شیمی آلی، کشف بسیاری از عناصر شیمیایی و تکنیک های جدید در حوزه تجزیه شیمیایی که برای جداسازی و تصفیه عناصر و ترکیبات از مواد شیمیایی به کار می رفت، منجر به استقرار شیمی مدرن شد.