سدیم هیدروکسیدبازی قوی و قلیایی است که با نامهای متفاوتی از جمله سود سوزآور، سود کاستیک (Caustic Soda) نیز شناخته میشود.
این ماده قلیایی دارای خواص متفاوتی بوده که از جملهی آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ویژگیهای سود سوزآور
سود سوزآور در دمای اتاق به صورت جامدهایی بیبو، سفیدرنگ و بلوری بوده که رطوبت هوا را جذب میکند. وقتی این ترکیب در آب حل یا در اثر واکنش با اسید خنثی گردد گرمای قابل توجهی تولید میکند. گرمای حاصله به حل شدن بیشتر این ماده در حلال آب یا اسید کمک میکند.
قدرت واکنشپذیری سود سوزآور
سود سوز آور با تمام اسیدهای معدنی واکنش داده و نمکهای مربوطه را تشکیل میدهد. این ماده همچنین با گازهای اسید ضعیف مانند سولفید هیدروژن (H2S)، دی اکسید گوگرد (SO2) و دی اکسید کربن (CO2) واکنش میدهد. علاوهبراین، سود سوز آور با فلزات آمفوتر (همچون Sn، Zn و Al) و اکسید آنها واکنش داده و آنیونهای پیچیدهای مانند (-)SnO2، ZnO2(-2)، AlO2 تشکیل میدهد.
سود سوزآور تولید شده از واکنش کلسیم هیدروکسید با سدیم کربنات
در این روش کلسیم هیدروکسید (آب آهک یا Ca(OH)2) را با سدیم کربنات واکنش داده که طی آن سدیم هیدروکسید تولید میشود. در طی این فرایند کلسیم کربنات ته نشین میگردد. سپس مخلوط حاصله را حرارت داده تا کلسیم کربنات تولید شده در واکنش به دی اکسید کربن و آهک (CaO) تجزیه گردد. دی اکسید کربن به صورت گاز جدا شده و مجدداً آهک (CaO) تولید شده و وارد چرخه واکنش میگردد.
موارد مصرف سود سوز آور
سدیم هیدروکسید یا سود کاستیک در فرآیندهای تولید بسیاری از محصولات مورد استفاده قرار میگیرد که تعدادی از این فرایندها در زیر آورده شده است.
استفاده سود کاستیک در تولید کاغذ و چوب
استفاده از سدیم هیدروکسید برای معالجه بیماران پریون
استفاده سدیم هیدروکسید در پزشکی و داروسازی
استفاده سدیم هیدروکسید در تولید انرژی
استفاده از سدیم هیدروکسید در تولید محصولات ضدعفونی کننده و پاک کننده
استفاده از سدیم هیدروکسید در تصفیه آب
استفاده سود کاستیک در تولید غذا
سود سوزآور در فراوری سنگ معدن آلومینیوم
سدیم هیدروکسید در دیگر کاربردهای تولیدی صنعتی