اگر علاقهمندید که فرزند شما در محیط خوب و مناسبی تحصیل کند و هر سال مجبور به عوض کردن مدرسهی او نباشید، باید با نهایت دقت و صبر فاکتورهای مهم این حوزه را بشناسید و در زمان تصمیمگیری برای ثبتنام، آنها را اعمال کنید! درواقع انتخاب مدرسه کار سادهای نیست و باید نکات زیادی برای انتخاب گزینهای مناسب در نظر گرفته شود. با توجه به همین دغدغه ما شما را با برخی از اصول مهم در انتخاب مدرسهی باکیفیت آشنا میکنیم تا با استفاده از آنها بتوانید تصمیمگیری صحیحی داشته باشید.
آیا بهترین مدرسه، نزدیکترین مدرسه است؟
بیشتر والدین ترجیح میدهند که فرزندان خود را در مدارسی نزدیک به محل زندگی خود ثبتنام کنند، چراکه نزدیکی از منظر ایمنی و جلوگیری از خستگی کودک در زمان رفتوآمد بسیار با اهمیت است. در همین راستا جالب است بدانید که مطالعات انجام شده توسط آموزش بینالمللی مستقر در آلمان نشان میدهد که مسیرهای طولانی تأثیر منفیای بر سلامت دانش آموزان و سطح پیشرفت تحصیلی آنها دارد.
همچنین این مطالعه تاکید دارد نشستن در ماشین یا اتوبوس در حدود سه ساعت در روز، اگرچه برای فردی بالغ چندان اذیتکننده نیست، اما میتواند بدن کودک را بیشتر از بزرگسالان خسته و آزرده کند! بنابراین با توجه به آنچه مطرح شد، مدرسهای در شعاع ۵ تا ۸ کیلومتری از خانهی شما میتواند گزینهای مناسب باشد.
لازم به ذکر است که اصلا خودخواهانه نیست اگر در این فرآیند به نیازهای خود هم فکر کنید؛ این مساله میتواند شامل میزان مسافتی باشد که هر روز باید رانندگی کنید تا فرزندتان را به مدرسه برسانید.
۶ نکتهی مهم و اساسی قبل از انتخاب مدرسه
در این بخش قصد داریم تا شما را با ۶ نکتهی مهم در زمان انتخاب مدرسه آشنا کنیم تا با کمک این موارد بتوانید درک بهتر و درستی از یک مدرسهی خوب به معنی واقعی کلمه داشته باشید.
۱. فرزندتان را درک کنید
قبل از اینکه به ویژگیهای مدرسه فکر کنید، بهتر است با توجه به نیازها، نقاط قوت و شخصیت کلی فرزندتان شروع کنید. به این معنی که شاید فرزند شما نیازهای زبانی خاصی داشته باشد یا خجالتی بودن او، بحث قرارگیری در جمع را برای او مشکل کرده باشد، بنابراین نیاز است در مدرسه مشاور یا متخصص گفتار درمانی و موارد مشابه وجود داشته باشد.
۲. پرداخت شهریهی زیاد به معنی کیفیت بالای مدرسه نیست!
یکی از مهمترین فاکتورهایی که والدین در هنگام انتخاب مدرسه باید به آن توجهی ویژه داشته باشند، بحث کیفیت و امکانات محیط مدرسه است. متاسفانه در ایران علاقه به مدرسههایی با میزان شهریهی بسیار بالا رواج پیدا کرده است، این در حالی است که اگر به عنوان یک والد دغدغهمند پا به خیلی از این مدارس بگذارید و سعی کنید خود به محیط مدرسه نگاهی بیاندازید، میبینید که حداقل امکانات هم در برخی مدارس وجود ندارد.
مدرسهای باکیفیت در کنار وجود معلمان هوشمند، جوان و تحصیلکرده دارای کتابخانهای غنی، سالن ورزشی مجهز و آزمایشگاهی کامل است. به یاد داشته باشید که به عنوان والدینی مسؤول حتما باید در مدرسه گردش کنید و از مسؤولین مدرسه بخواهید بخشهای مختلف را به شما نشان دهند تا مطمئن شوید محیط به معنی واقعی کلمه با آموزش عجین شده است.
۳. برنامههای فشرده، بهویژه در مقطع ابتدایی نشاندهندهی کیفیت پایین مدرسه است
به یاد داشته باشید که مقطع ابتدایی دورانی از زندگی فرزندان شماست که در آن آموزش باید به شکلی عمیق و اصولی بر ذهن کودک بنشیند، بنابراین مدارسی با برنامههای فشردهی آموزشی (علاوه بر کتب درسی) و آزمونهای پی در پی، عملا کودکان را خسته میکند و در مواردی باعث کاهش اعتمادبهنفس در محیطهای به شدت نمره محور میشود. مدرسهی خوب مکانی است که در کنار حجم منطقیای از مطالب به فرزندان شما مهارتهای زندگی را بیاموزد و در کنار آن بخش تئوری آموزشها حتما با آزمایشگاه و کلاسهای عملی همراه باشد.
در همین راستا باید تاکید کنیم که با نهایت تاسف امروزه در کشور خود شاهد مدارسی هستیم که برای کودکان مقطع دوم و سوم ابتدایی آزمونهای مختلف و دورهای برگزار میکنند که نه تنها کمک به افزایش درک کودک از علم نمیکند بلکه دلزدگی در درس و مدرسه را در آنها به وجود میآورد. بنابراین تاکید میکنیم که در مواجه با چنین مدارسی این موضوع را به عنوان امتیاز مدرسه در نظر نگیرید (اتفاقا نکتهی منفی است) و به دنبال محیطی پویا با سازوکار علمی و اصولی باشید!
۴. امکانات و زیرساختها را بررسی کنید!
لحظهای که برای بازدید وارد مدرسه میشوید، به شدت توصیه میکنیم به فضای مدرسه توجه کنید و زیر ساختهای محیط، میزان بزرگی کلاسها و حیاط مدرسه، نوع زمین بازی، آزمایشگاههای مجهز به آخرین تکنولوژی و ابزارآلات، سالنهای خلاقیت و نمایش و بسیاری موارد دیگر را زیر نظر داشته باشید.
متاسفانه از آنجایی که در ایران رشد مدارس غیرانتفاعی به شدت افزایش یافته است، بسیاری از محیطهای چنین مدارسی، کوچک و بدون سیستمهای گرمایشی و سرمایشی مناسب است، بنابراین توجه به این نکات بسیار مهم است.
امکانات بهداشتی و سرویسهای مناسب از جمله دیگر عناصر زیرساختی هستند که گویای سطح کلی کیفیت یک مدرسه است. به طور کلی به یاد داشته باشید که زیرساخت مدارس باید به گونهای باشد که آموزش و یادگیری راحت را تضمین کند.
۵. از امنیت محیط، قوانین و نظم مدرسه مطمئن شوید
چند سال پس از اولین حضور در مدرسه، کم کم این محیط تبدیل به فضایی مقدس برای فرزند شما تبدیل میشود. در چنین حالتی دانشآموزان علاقهمند خواهند بود که تا حد امکان زمان بیشتری را در مدرسه بگذرانند. بنابراین، فرزند شما باید در فضای امنی قرار گیرند که مطمئن باشید نگرش درستی نسبت به زندگی، خانواده، دوستان و جامعه در آن وجود دارد.
به یاد داشته باشید محیطی که دانشآموزان صمیمی و منظم دارد، سایر کودکان را تشویق میکند که از همین الگوی منضبط پیروی کنند، در نتیجه، فرزند شما هم به فعالیتهای خود توجه خواهد داشت. با توجه به همین فاکتورها، به عنوان والدین، باید مطمئن شوید که مدرسه از مقررات دقیقی پیروی و نظم، امنیت و محیطی سالم را تضمین میکند.
۶. مشورت و پرسوجو از والدین و دانشآموزان سابق را فراموش نکنید!
به طور کلی یکی از معیارهای انتخاب مدرسه خوب پرسوجو از والدین محصلانی است که در همان مدرسه درس خوانده یا میخوانند. درواقع شما با این کار میتوانید اطلاعات خوبی درخصوص کادر مدیریت، رفتار معلمها و وضع علمی مدرسه بهدست آورید. البته لازم به تاکید است که نظرات یک خانواده اصلا ملاک خوبی برای انتخاب نیست و باید از نظرات چندین نفر استفاده کنید تا بتوانید تصمیمگیری مناسبی در این زمینه داشته باشید.
سوالات مهم در فرآیند مصاحبه با مدرسه
یکی از موارد مهم در زمینهی انتخاب مدرسه صحبت با مسئولان آن است تا متوجه شوید که آیا مدرسه برای فرزند شما مناسب است یا خیر. از جمله سوالات کاربردی در این قسمت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برنامهی آموزشی: از چه برنامهی آموزشیای استفاده میکنید؟ آیا برنامههای جایگزین برای موارد خاص دارید؟ چه دروسی را تدریس میکنید و به شکلی؟ یادگیری و آموزش در کلاسهای شما کاملا فردی است یا گروهی؟
- رویکرد تدریس: هدف شما در آموزش چیست؟ آیا مدرسه نمره محور است؟ معلمان شما چگونه دانشآموزان را درگیر مطالب میکنند؟ معلمان شما چگونه دانشآموزان را تشویق میکنند و به چالش میکشند؟
- اندازهی کلاسها: اندازهی کلاسها و نسبت دانشآموزان به معلم در هر کلاس چقدر است؟
- کلاسهای فوقبرنامه: در کنار درس چه کلاسهای فوقبرنامهای دارید؟ آیا برنامههای ورزشی، هنری یا آموزشی برای زمانی بعد از مدرسه دارید؟ آیا همه واجد شرایط هستند؟
- متخصصین مدرسه: آیا مدرسهی شما شامل مشاوران، مددکاران اجتماعی یا روانشناس هست؟ در کنار آن آیا از متخصصان خواندن یا ریاضی هم استفاده میکنید؟
- ارزشهای مدرسه: چه ارزشهایی را به دانشآموزان القا میکنید؟ به عنوان مثال، آیا بر مهربانی و رفتار درست اجتماعی تاکید میکنید؟ اگر چنین است، چگونه آن را اعمال میکنید؟ آیا برنامههای درسی شما شامل پرورش شخصیت افراد هم میشود؟
- مهارتهای اجتماعی: آیا به دانشآموزان مهارتهای اجتماعیای همچون همکاری، اشتراکگذاری منابع، هنر گوش کردن، احترام به فضای شخصی، ارتباط و همدلی را آموزش میدهید؟
اهمیت وجود برنامههای ورزشی در زمان انتخاب مدرسه
متاسفانه در جامعهی امروز فعالیتهای ورزشی مدرسه به اندازهی سایر فعالیتهای آموزشی برای خانوادهها اهمیت ندارد و به همین علت هم معمولا به آن توجهی نمیکنند. این در حالی است که فعالیتهای ورزشی برای سلامت جسمی کودکان به شکل مرتب بسیار مهم است و در کنار آن یکی از شیوههای اصلی علاقهمند کردن کودکان به مدرسه است.
انجام فعالیتهای ورزشی نوعی ارزش افزوده به هر حوزهی درسی ارائه میکند و با به چالش کشیدن مهارتهای تفکر انتقادی، تصمیمگیری و استدلال اخلاقی میتوان در رشد کودکان نقش بهسزایی داشته باشد. انجام ورزش در محیط، به ویژه از طریق فعالیتهای گروهی، شبکهی اجتماعی قدرتمندی بر اساس علایق مشترک دانشآموزان ایجاد میکند و در کنار آن اهمیت نقشها و مسؤولیتهای مختلف برای کودکان مشخص میشود!
نکات پایانی
در کنار تمام نکات مطرح شده در این راهنما بهتر است در هنگام انتخاب مدرسه، بهویژه ابتدایی اولویت را فرزند خود قرار دهید و ویژگیهای مرتبط با او مانند علایق تحصیلی، ترجیحات یادگیری و گرایشهای اجتماعی و فیزیکی را در نظر بگیرید. پس از تأمل در مورد نیازهای کودک، فهرست کوتاهی از مدرسههای مدنظر خود (مثلاً دو تا شش) بسازید.
لازم به تاکید مجدد است که حتما در مورد مدارس انتخابی به دقت تحقیق کنید و به شکل حضوری یا در شرایط خاص، به صورت مجازی از آنها بازدید کنید. همچنین در طی این فرآیند لازم است از مسئولین مدرسه سوالات زیادی (همچون موارد ذکر شده در این مقاله) بپرسید و با دانش آموزان و فارغ التحصیلانی که رسماً نماینده مدرسه نیستند، گفتوگوهایی داشته باشید.