اسید استیک چیست و چه کاربردی دارد؟
اسید استیک یک ترکیب شیمیایی پرکاربرد در صنایع مختلف است که به نام اسید اتانوئیک نیز شناخته می شود. این اسید در فرآوری استات سلولز، وینیل استات، استات های فلزی و استرهای آلی فرار (مانند استات بوتیل و اتیل) و همچنین به طور گسترده به عنوان حلال برای رنگ ها، رزین ها و لاک ها استفاده می شود.
این اسید یک ترکیب مایع چند منظوره و شفاف با رایحه قوی سرکه است. از نظر بیولوژیکی، این ترکیب آلی یک واسطه متابولیک ضروری است و به طور طبیعی در بدن وجود دارد. این اسید همچنین به عنوان یک حلال در تولید الیاف پلی استر و رزین های مصنوعی استفاده می شود.
اسید استیک یک ترکیب آلی بی رنگ است که شکل رقیق شده آن، سرکه نام دارد که رایج ترین ماده شیمیایی موجود در بازار است. از آنجایی که این اسید میکروب ها و قارچ ها را از بین می برد، معمولا برای ضد عفونی کردن سطوح و مبارزه با کپک استفاده می شود.
فروش اسید استیک توسط بسیاری از شرکت های وارد کننده مواد شیمیایی در ایران صورت می گیرد. گسترش سریع صنعت نساجی یکی از عوامل کلیدی رشد بازار این اسید است.
اسید استیک چیست
اسید استیک یک مایع شفاف و بی رنگ است. این ترکیب آلی طعم بسیار ترش، بوی تند و سرکه مانند دارد. نام آن از کلمه لاتین acetum به معنای سرکه گرفته شده است. به عنوان یک کالای شیمیایی، اسید استیک در طیف وسیعی از قدرت ها مانند 40٪، 60٪ و 80٪ در دسترس است.
زمانی که این اسید کاملا خالص و رقیق نشده باشد، به عنوان اسید استیک یخبندان شناخته می شود. خرید و فروش اسید استیک در بازار به عوامل مختلفی مانند قدرت، شرکت تولید کننده و نوسانات بازار ارز بستگی دارد.
روش تولید اسید استیک
این اسید را می توان از طریق تخمیر باکتریایی تولید کرد. با این حال، در صنعت، اکثر تولیدات این اسید به صورت مصنوعی با واکنش متانول با مونوکسید کربن، فرآیندی به نام کربونیلاسیون ساخته می شود. فرآیند تخمیر باکتریایی حدود یک دهم تولید جهانی این اسید را تشکیل می دهد.
اسید استیک برای چه مواردی استفاده می شود
این ترکیب شیمیایی یک ماده سازگار، همه کاره و پویا است که دارای کاربردهای گسترده خانگی و صنعتی است. این اسید اغلب به عنوان یک بلوک ساختمانی برای کمک به ایجاد سایر ترکیبات شیمیایی استفاده می شود. برخی از کاربردهای این اسید عبارتند از:
ساخت مونومر وینیل استات برای رنگ، چسب و موارد دیگر
بزرگترین بخش بازار برای این اسید در تولید مونومر وینیل استات (VAM) است. مونومر وینیل استات برای تولید طیف وسیعی از محصولات از جمله رنگ ها و چسب ها استفاده می شود. یکی از دلایل افزایش فروش اسید استیک، تقاضای بالا برای این مونومر در صنایع شیمیایی است.
برای ایجاد VAM، اسید استیک با اکسیژن و اتیلن همراه با کاتالیزور پالادیوم واکنش داده می شود. سپس VAM اغلب برای ایجاد پلی وینیل استات، یک عنصر کلیدی در صنایع چسب، رنگ و پوشش، پلیمریزه می شود. این مونومر همچنین برای تولید پلی وینیل الکل نیز استفاده می شود که برای بسته بندی های محلول در کاربرد دارد.
استفاده در صنایع غذایی
در خانه، بسیاری از ماها با اسید استیک آشنا هستیم. این اسید یکی از اجزای اصلی سرکه است که 4 تا 18 این محصول را تشکیل می دهد. این اسید همچنین به طور گسترده در صنایع غذایی برای تنظیم اسیدیته و برای ایجاد طعم ترشی در غلظت های بالا استفاده می شود.
استفاده برای تمیز کردن، رسوب زدایی و زدودن زنگ
این ماده به عنوان یک جایگزین سبز و سازگار با محیط زیست در محصولات پاک کننده خانگی و مواد شوینده استفاده می شود. محصولات پاک کننده حاوی اسید استیک در منازل بسیار کاربرد دارد. این اسید در غلظت های بسیار کم، برای تمیز کردن زخم برای جلوگیری از عفونت استفاده می شود.
استفاده در آفت کش ها و علف کش ها
این ترکیب شیمیایی در غلظت های بالا به عنوان یک جایگزین بی خطر برای از بین بردن علف های هرز استفاده می شود. محتوای این اسید باعث می شود، غشای سلولی در شاخ و برگ علف های هرز به راحتی از بین بروند.
اثرات قرار گرفتن در معرض اسید استیک
طبق مطالعات انجام شده بر روی کارگران صنعتی، قرار گرفتن مکرر در مقادیر کم این اسید باعث سفت شدن، ضخیم شدن و ایجاد ترک های دردناک در پوست می شود. قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد اسید استیک می تواند منجر به موارد زیر شود:
- آسیب های تنفسی
- تجمع مایع در ریه ها (ادم ریوی)
- سوختگی شدید روی پوست