کلرید پتاسیم یا کلرور پتاس یک ترکیب ساده اما بسیار مفید است که بر بسیاری از بخش های زندگی ما مانند بخش سلامت ، غذا و حتی محیط زیست تاثیرگذار است. کلرید پتاسیم به صورت پودر یا کریستال های سفید یا بی رنگ و شور مزه است که از ترکیب یونی یک عنصر فلزی و یک عنصر غیر فلزی ساخته می شود.
کلرید پتاسیم یک هالید فلزی است که از پتاسیم و کلر تشکیل شده است.این ماده به راحتی در آب حل می شود و کاربردهای گسترده ای در کشاورزی ، پزشکی ، زمینه های علمی و فرآوری مواد غذایی دارد.
پتاسیم به حفظ تعادل بار داخل سلولی کمک می کند و برای هدایت عصب ، انقباض عضلات قلبی ، اسکلتی و صاف ، تولید انرژی ، سنتز اسیدهای نوکلئیک ، حفظ فشار خون و عملکرد طبیعی کلیه مورد نیاز است. این ماده دارای اثرات ضد فشار خون است و هنگامی که به عنوان مکمل غذایی از آن استفاده شود ممکن است از هیپوکالمی جلوگیری کند.
روش تولید کلرید پتاسیم چیست ؟
کلرید پتاسیم از مواد معدنی سیلویت ، کارنالیت ، پتاس و آب شور استخراج می شود . این ماده می تواند با تبلور ، شناورسازی یا جداسازی الکترواستاتیک از محلول های معدنی مختلف تولید شود. کلرید پتاسیم همچنین محصول فرعی تولید اسید نیتریک از نیترات پتاسیم و اسید هیدروکلریک است.
کلرید پتاسیم بسیار ارزان است بنابراین بندرت در آزمایشگاه تولید می شود و می توان از آن به عنوان جایگزین نمک در مواد غذایی استفاده کرد. اما به دلیل داشتن طعم ضعیف ، تلخ و نامناسب ، اغلب با نمک سفره (کلرید سدیم) مخلوط می شود تا طعم آن بهبود یابد و نمک خوراکی نیز حاوی سدیم کمتری باشد.
کاربردهای کلرید پتاسیم
کلرید پتاسیم دارای طیف گسترده ای از کاربردهای پزشکی و صنعتی است. این ماده بخشی جدایی ناپذیری از تولید کود است. کلرید پتاسیم در ساخت پتاس که یک کود مهم است ، مورد استفاده قرار می گیرد و خاک ها را با پتاسیم غنی می کند و باعث رشد بیشتر گیاهان می شود.
کلرور پتاسیم به عنوان جایگزین نمک در مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد که کاهش غلظت سدیم در آنها به منظور کاهش خطر فشار خون بالا مورد نظر است. در بعضی از غذاها مانند سوپ ، سس ، غلات صبحانه و نوشیدنی های ورزشی از این ماده به جای نمک استفاده می شود تا پتاسیم بدن ما تأمین شود.
کلرور پتاس کلرید پتاسیم به عنوان ماده قوام دهنده در صنایع غذایی استفاده می شود تا بافت و ساختار ماده غذایی را تقویت کند. از این ماده به عنوان تقویت کننده طعم در شیر ، شکلات ، پنیر و خامه استفاده می شود. کلرید پتاسیم همچنین یکی از مواد اولیه مهم مورد نیاز در ساخت فلز پتاسیم است.
کلرید پتاسیم در تولید صابون ها مورد استفاده می گیرد و در واحدهای تصفیه آب نیز این ماده برای نرم کردن آب به عنوان جایگزین کلرید سدیم مورد استفاده قرار می گیرد.
کلرید پتاسیم یک کریستال نوری با دامنه انتقال گسترده از ۲۱۰ نانومتر تا ۲۰ میکرومتر است و به عنوان منبع تابش بتا در کالیبراسیون تجهیزات کنترل اشعه بسیار مفید است. از این ماده در جوشکاری آلومینیوم همراه با نمک های کلرید ، لیتیوم و سدیم استفاده می شود.
خطرات و عوارض کلرور پتاس
پتاسیم یک الکترولیت مهم است که برای عملکرد صحیح سلولهای بدن مورد نیاز است. مقدار مجاز مصرف روزانه پتاسیم در رژیم غذاییmEq 40-150 است. کمبود پتاسیم زمانی اتفاق می افتد که جذب آن بسیار کم باشد البته کاهش سطح پتاسیم در اثر استفراغ بیش از حد یا اسهال ، کتواسیدوز دیابتی ، مصرف دیورتیک ها ، گرسنگی و اختلالات نادر غدد فوق کلیوی ایجاد می شود.
عوارض جانبی حاصل از مصرف کلرید پتاسیم می تواند شامل ناراحتی دستگاه گوارش از جمله تهوع و استفراغ ، اسهال و خونریزی دستگاه گوارش باشد.
مصرف بیش از حد کلرور پتاس باعث هایپرکالمی می شود که می تواند منجر به پارستزی ، مهار هدایت قلبی ، فیبریلاسیون ، آریتمی و اسکلروز شود. به دلیل خطر ابتلا به هایپرکالمی ، FDA مقدار مصرف مکمل های پتاسیم را به ۹۹ میلی گرم (حدود mEq 1.3) محدود کرده است در حالی که مقدار مصرف روزانه بزرگسالان را ۴۷۰۰ میلی گرم (حدود mEq 63) توصیه می کند.