توئین ۴۰ چیست؟ – ویژگی، اجزای سازنده و کاربرد آن

توئین ۴۰

توئین ۴۰ یا پلی اکسی اتیلن (۴۰) یا مونوپالمیت سوربیتان (Polyoxyethylene (40) sorbitan monopalmitate)، از ترکیب اکسید اتیلن، سوربیتول و اسید پالمیتیک بوجود آمده است. عدد ۴۰ نمایانگر همان مونوپالمیت است. فرمول مولکولی این ماده C_۶۲H_۱۲۲O_۲۶ است. این ترکیب یک سورفکتانت غیریونی و از دسته امولسیفایرها است. توئین ۴۰ در دمای اتاق به صورت مایع چسبناک موم مانند و به رنگ زرد تا نارنجی متغیر است. در مواد غذایی ازاین ماده به عنوان امولسیون کننده و تثبیت کننده استفاده می شود.

نحوه تولید و خرید توئین ۴۰

نحوه تولید توئین های ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ مانند یکدیگر است. توئین ۴۰ نیز حاصل واکنش شیمیایی بین اسید پالمیتیک، اکسید اتیلن و سوربیتول است. رایج ترین و معمول ترین اسید چرب اشباع در روغن های گیاهی، چربی ها و روغن های حیوانی، علاوه بر اسید پالمیتیک، اسید استئاریک است. لازم به ذکر است اسید پالمیتیک همچون دیگر اسیدهای چرب در طبیعت به شکل تری گلیسیرید یافت می شود.

می توان از کره، روغن آفتابگردان، روغن سویا، پنیر، شیر، گوشت و… به عنوان منابع طبیعی سرشار از اسید پالمیتیک نام برد. سوربیتول نیز متشکل از گروه های لیپوفیلیک- اسید پالمیتیک، اکسی اتیلن و گروه های آب دوست است. سوربیتول از –d گلوکزی بوجود می آید که خود از ذرت یا تاپیوکا ( نوعی نشاسته که از ریشه های ذخیره ای گیاهی به نام مانیوک استخراج می شود) تهیه شده است. قیمت این ماده بستگی به شرایط و نوسانات بازار دارد. بیشترین استفاده آن در محصولات غذایی و آرایشی است.

کاربرد توئین ۴۰

علی رقم این که توئین ها در صنایع بهداشتی و آرایشی میزان خلوص کمتری نسبت به صنایع غذایی دارند ولی حضور این مواد در بخش مذکور پررنگ است. این ترکیبات به عنوان مرطوب کننده، تسکین دهنده برای پوست، همگن کننده ، امولسیفایر و ویسکوز کننده، مواد ضد چین و چروک، پودرهای معطر، لوسیون ها، روغن های ویتامینه، انواع شامپوها، صابون ها، شوینده ها، دهان شویه ها، رنگ مو، کاربردهای پلاستیکی و… کاربرد دارند.

در بخش علمی و دارویی نیز در تهیه واکسن ها ( از پلی سوربات ۲۵ میکروگرم در هر دوز واکسن آنفلولانزا استفاده می شود) در داروهای بیولوژیکی ( آنزیم ها، آنتی بادی های مونکلونال و…)، در ویتامین ها ( اعم از محلول های مولتی ویتامین و یا برای حل ویتامین هایی با قابلیت انحلال در چربی  و آب) از آن ها بهره می گیرند. همچنین در امولسیون ها و سوسپانسیون ها می توانند برای ایجاد ثبات، مفید واقع شوند.

موارد مصرف توئین ۴۰ در صنایع غذایی

سازمان غذا و داروی آمریکا( FDA) استفاده از توئین ۴۰ را به عنوان امولسیون کننده غیرمستقیم به جای افزودنی مستقیم غذایی تایید کرده است. در عین حال نیزبه عنوان افزودنی مستقیم مصرف می شود. این ترکیب در صنایع غذایی ( در پودینگ، بستنی، نوشابه، سس سالاد، چاشنی ها و انواع شیرینی ها و… )، محصولات آرایشی، برخی داروها هم مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین وقتی اسید پالمیتیک با استرهای سوربیتول و مونو و هیدریدهای آن آمیخته شود مصارف خوراکی دارد، ۲۰ مول اکسید اتیلن در هر مول سوربیتول و انیدریدهای آن می تواند غلظت آن را زیاد کند.

معایب و عوارض توئین ۴۰

وجود ۰.۲ میلی گرم اتیلن اکسید و ۵ میلی گرم دی اکسین ممکن است این شبهه را در مورد سرطان زا بودن این ماده به وجود آورد، ولی در کل آن ها مطمئن و بی خطر معرفی شده اند. البته از نظر غذایی توئین ها ممکن است برای برخی افراد آلرژی آور باشند، ولی در کل کاربرد این مواد مشکلی برای بدن انسان به همراه نخواهد داشت. حتی سازمان غذا و داروی آمریکا تایید کرده است که می توان از آن به طور مستقیم نیز در غذا استفاده کرد و گزارشی بابت سمی بودن و سرطان زایی این مواد دریافت نشده است. علی رغم این ایمنی غذایی از پلی سوربات ها در ژاپن و بخش هایی از خاورمیانه استفاده نمی شود. در زمینه محصولات آرایشی طی بررسی متخصصین توئین های ۲۰، ۲۱، ۴۰، ۶۰، ۶۱، ۶۵، ۸۰، ۸۱ و ۸۵ ایمن هستند.

شرایط نگهداری توئین ۴۰

برای حفاظت ازتوئین ها بهتر است آن ها را در مکان هایی خشک و خنک، با تهویه هوای مناسب و دور از حرارت نگهداری نمود. برای نگهداری از این مواد باید از ظروف دربسته استفاده کرد. حتی الامکان از لمس آن بدون دستکش خودداری کرد و در صورت تماس با دست ها، بلافاصله باید آن ها را شست و شو دهیم.