محیط کشت کپک و مخمر
در ابتدا برای تعریف محیط کشت کپک و مخمر نیاز است اطلاعاتی راجب کپک ها و مخمر ها داشته باشیم. کپک و مخمر به طور گسترده در محیط اطراف ما وجود دارد. به همین دلیل مطالعه و شناخت بیشتر مخمرها و کپک ها امروزه مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.
کپک ها
کپک ها قدرت رقابتی کمی داشه و به همین دلیل تنها زمانی قابلیت رشد در محیط را دارند، که شرایط رشد برای میکروارگانیسم های دیگر مساعد نباشد. از جمله این شرایط می توان به:
- pH پایین
- وجود مقدار زیادی نمک و قند در محیط
- رطوبت کم
- وجود انتی بیوتیک
کپک ها به علت داشت آنزیم های متعدد می توانند از کربوهیدرات ها، پکتین ها، لیپید ها و اسید های آلی پروتئین ها مصرف کنند.
مخمرها
شناسایی مخمرها در بانک میکروارگانیسم ها طبق استاندارد مرجع شناسایی مخمرها (چاپ پنجم کتاب The Yeasts, A Taxonomic Study) صورت می گیرد. تقسیم بندی مخمر ها بر اساس قابلیت تولید اوره آز از واکنش DBB به دو دسته آسکومایست ها و بازیدومایست ها تقسیم می شود.بررسی مخمر ها به دو صورت مورفولوژیک و میکرومورفولوژی صورت می گیرد. در بررسی مورفولوژی مخمر ها بر اساس ویژگی هایی همچون رنگ و شکل کلنی، بافت، حاشیه و تغییرات طیف رنگ در واحد زمانی مشخص مورد بررسی قرار می گیرد در حالی که در بررسی میکرومورفولوژی از نظر تولید جوانه و شکل آن، اندازه و شکل سلول بررسی می شود.
برخی از محیط کشت های اختصاصی
- (Yest Extract Glucose Cholranphenicol Agar (YGC
- (Sabouraud Dextrose Agar( SDA
- Potato Dextrose Agar
- Fungi Agar Base
- Corn meal agar
- Oxytetracyline Glucose yeast agar
نگاه دقیق تر به محیط کشت های کپک و مخمر
-
(Yest Extract Glucose Cholranphenicol Agar (YGC:
این محیط کشت به علت دارا بودن عصاره مخمر و مواد مغذی لازم برای رشد، گلوکز به عنوان منبع کربن و همچنین کلرامفنیکل به عنوان عامل مهار کننده رشد باکتری بستر مناسبی برای کشت کپک ها و مخمر ها محسوب می شود.
-
(Sabouraud Dextrose Agar( SDA
محیط کشت سابرو دکستروز آگار یک محیط کشت انتخابی با pH اسیدی 5.6 برای کشت و جداسازی قارچ ها و مخمر ها، درماتوفیت ها و باکتری رشته ای همچون نوکاردیا مورد استفاده است. وجود غلظت بالای دکستروز کربوهیدرات قابل تخمیر به عنوان منبع کربن و افزودن آنتی بیوتیک هایی نظیر جنتامایسین، تتراسایکلین، پنی سیلین و کلرامفنیکول به عنوان عامل انتخابی محسوب می شوند.
-
Potato Dextrose Agar
محیط کشت Potato Dextrose Agar یا PDA از جمله محیط کشت های پرکاربرد برای جداسازی و شمارش کپک ها و مخمر ها در نمونه های آرایشی و کلینیکی است، که از ترکیب سیب زمینی و دکستروز به وجود آمده است. وجود مواد مغذی سیب زمینی عاملی برای اسپورزایی در کپک ها و تولید رنگدانه در برخی درماتوفیت ها است.
-
Fungi Agar Base
محیط کشت fungi Agar حاوی پپتون سویا، ازت، مواد معدنی و برخی ویتامین ها بستر مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم می کند. همچنین وجود دکستروز در محیط به عنوان منبع کرب مورد استفاده قرار می گیرد.
-
Corn meal agar
محیط کشت corn meal agar همان طور که از اسمش پیدا است حاوی آرد ذرت بوده و محیط مناسبی برای شناسایی قارچ کلامیدوسپور توسط کاندیدا البیکنس و همچنین جهت نگهداری و ذخیره سازی کشت قارچی به ویژه قارچ های تولید کننده پیگمان سیاه است.
-
Oxytetracyline Glucose yeast agar
از این محیط کشت برای انتخاب و شمارش کپک ها و قارچ های موجود در مواد غذایی استفاده می شود. اکسی تتراسایکلین به عنوان عامل انتخابی برای رشد بیشتر مخمر ها و کپک ها در محیط با pH خنثی می شود.
روش کشت کپک و مخمر بر روی محیط کشت
- هموژنیزاسیون ماده غذایی و تهیه رقت
- کشت بر روی محیط کشت اختصاصی( به علت هوازی بودن کشت بر روی پورپلیت بهتر است)
- انکوباسیون در دمای 25-21 درجه به مدت 7-5 روز
شناسایی و شمارش کپک ها
شناسایی و شمارش کپک ها از 3 روش زیر امکان پذیر است:
- رنگ آمیزی با آبی آنیلین یا لاکتوفنل بلو و سپس مشاهده ماکروسکوپی آن
- آزمون اسلاید کالچر
- روش هاوارد