روانشناسی رنگ؛ چگونه رنگ‌ها احساسات و رفتار شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟

آیا وقتی در یک اتاق با دکوارسیون زرد رنگ قرار می‌گیرید، احساس اضطراب می‌کنید؟ آیا رنگ آبی به شما احساس آرامش می‌دهد؟ هنرمندان و طراحان داخلی مدت‌ها است که درباره‌ی روان‌شناسی رنگ صحبت می‌کنند و بر این باورند که رنگ‌ها می‌توانند به‌طور چشمگیری بر خلق و خو، احساسات و عواطف تأثیر بگذارند.

رنگ یک ابزار ارتباطی قدرتمند است که حتی می‌تواند واکنش‌های فیزیولوژیکی بدن را تحت تأثیر قرار دهد. بعضی از رنگ‌ها با افزایش فشار خون، افزایش متابولیسم و ​​خستگی چشم مرتبط هستند.

تاریخچه‌ی روان‌شناسی رنگ

در سال ۱۶۶۶ میلادی (۱۰۴۴ شمسی)، دانشمند انگلیسی آیزاک نیوتن (Sir Isaac Newton) متوجه شد که وقتی نور سفید خالص از یک منشور عبور می‌کند، به همه‌ی رنگ‌های قابل مشاهده تجزیه می‌شود. نیوتن همچنین دریافت که هر رنگ از یک طول موج منفرد تشکیل شده است که دیگر نمی‌توان آن را به سایر رنگ‌ها تفکیک کرد.

تحقیقات بیشتر نشان داد که می‌توان از نور برای تشکیل سایر رنگ‌ها استفاده کرد. به‌عنوان مثال، ترکیب نور قرمز و زرد، رنگ نارنجی ایجاد می‌کند. بعضی از رنگ‌ها مانند سبز و سرخابی، هنگام ترکیب شدن، یکدیگر را خنثی می‌کنند و نور سفید را به وجود می‌آورند. اگر تا به حال نقاشی کرده باشید، احتمالا متوجه شده‌اید که چگونه با مخلوط کردن رنگ‌های خاص سایر رنگ‌ها را ایجاد کنید.

تا به امروز تحقیقات کمی تأثیر رنگ‌ها را روی عملکرد روان‌شناختی انسان بررسی کرده‌اند. با این حال مفهوم روان‌شناسی رنگ در بازاریابی، هنر، طراحی و سایر زمینه‌ها به یک موضوع داغ تبدیل شده است و خوشبختانه، محققان و کارشناسان چند کشف مهم درباره‌ی روان‌شناسی رنگ و تأثیر آن بر خلق و خو، احساسات و رفتارها داشته‌اند.

غالبا احساسات شما درباره‌ی رنگ، شخصی است و ریشه در تجربه یا فرهنگ خودتان دارد. به‌عنوان مثال، در حالی که رنگ سفید در بسیاری از کشورهای غربی برای نشان دادن پاکی و بی‌گناهی استفاده می‌شود، در بعضی از کشورهای شرقی نماد عزاداری است.

تأثیرات روانی رنگ

چرا رنگ در زندگی ما از چنین نیروی قدرتمندی برخوردار است؟ بر بدن و ذهن ما چه اثراتی می‌تواند داشته باشد؟ در حالی که درک رنگ تا حدودی ذهنی است، بعضی از جنبه‌های آن معنا و مفهوم جهانی دارند. رنگ‌هایی که در ناحیه‌ی قرمز طیف رنگ قرار دارند، به «رنگ‌های گرم» معروف هستند و شامل قرمز، نارنجی و زرد می‌شوند. رنگ‌های گرم احساسات مختلف، از احساس گرما و راحتی گرفته تا احساس خشم و خصومت، را برمی‌انگیزند.

رنگ‌هایی که در طیف رنگ در ناحیه‌ی آبی قرار دارند، به «رنگ‌های سرد» معروف هستند و شامل آبی، بنفش و سبز می‌شوند. غالبا این رنگ‌ها به‌عنوان رنگ‌های آرام توصیف می‌شوند، اما می‌توانند با سایر احساسات مانند غم یا بی‌تفاوتی هم مرتبط باشند.

روان‌شناسی رنگ به‌عنوان روش درمان

در دوران باستان، بعضی از جوامع از جمله مصری‌ها و چینی‌ها از «کروموتراپی» برای درمان استفاده می‌کردند. گاهی اوقات، به کروموتراپی «نوردرمانی» (Light Therapy) یا «رنگ‌شناسی» (Colorology) گفته می‌شود. در حال حاضر هم رنگ‌شناسی به‌عنوان یک درمان جامع یا جایگزین کاربرد دارد. به‌عنوان مثال به جمله‌های زیر توجه کنید.

• از رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و همچنین افزایش گردش خون استفاده می‌شود.
• به نظر می‌رسد که رنگ زرد باعث تحریک اعصاب و پاکسازی بدن می‌شود.
• رنگ نارنجی برای بهبود ریه‌ها و افزایش سطح انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اعتقاد بر این است که رنگ آبی باعث درمان بیماری‌ها و تسکین درد می‌شود.
• گفته می‌شود که سایه‌های نیلی مشکلات پوستی را کاهش می‌دهند.

  تازه‌ترین تحقیقات پیرامون روانشناسی رنگ

  اکثر روان‌شناسان به رنگ‌درمانی با دیده‌ی شک و تردید می‌نگرند و به این نکته اشاره می‌کنند که اغلب در بیان تأثیرات فرضی رنگ‌ها اغراق‌آمیز شده است. از سوی دیگر، رنگ‌ها می‌توانند در فرهنگ‌های مختلف معانی متفاوتی داشته باشند.

  در بسیاری از مواقع، تحقیقات نشان داده‌اند که اثرات رنگ روی خلق و خو ممکن است موقتی باشد. احتمالا اتاق آبی رنگ در ابتدا باعث ایجاد احساس آرامش می‌شود، اما این اثر پس از مدت کوتاهی از بین می‌رود. با این حال، تحقیقات موجود نشان می‌دهد که رنگ‌‌ها می‌توانند به روش‌های مختلف تأثیر شگفت‌انگیزی روی افراد داشته باشند.

  • در یک مطالعه، اثربخشی قرص‌های دارونمایی که رنگ گرم داشتند از قرص‌های دارونما با رنگ سرد بیشتر بود.
  • شواهد نشان می‌دهد که استفاده از رنگ آبی برای چراغ‌های خیابان به کاهش جرم و جنایت م