علائم کهیر در کودکان چیست و چگونه درمان می‌شود؟
کهیر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است که حدود ۲۰ درصد افراد را در دوره‌ای از زندگی تحت تأثیر قرار می‌دهد. کهیر در هر سنی ممکن است ایجاد شود، اما کودکان خردسال مبتلا به آلرژی بیش از دیگران مستعد ابتلا به آن هستند. معمولاً علائم کهیر در کودکان در عرض ۲۴ ساعت برطرف می‌شود، اما ممکن است پوست به دلیل خاراندن دچار خونریزی شود.
انواع کهیر از نظر شکل و اندازه متفاوت هستند و ممکن است در هر نقطه از بدن ایجاد شوند. آن‌ها اغلب خارش‌دار بوده و به صورت لکه یا ضایعات برجسته ظاهر می‌شوند. در این مقاله به بررسی کهیر در کودکان و راه‌های درمان آن می‌پردازیم. با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
علت کهیر در کودکان
کهیر زمانی اتفاق می‌افتد که بدن در مواجهه با یک ماده‌ی خارجی هیستامین آزاد می‌کند و از این طریق باعث نشت عروق خونی کوچک به زیر پوست می‌شود. درنتیجه، مایع درون پوست جمع می‌شود و لکه‌ها و تاول‌های بزرگی را ایجاد می‌کند.
کهیرها به‌شکل منفرد یا گروهی روی پوست دیده می‌شوند. کهیرهای منفرد می‌توانند از چند ساعت تا چند هفته دوام بیاورند و ممکن است کهیرهای جدید جایگزین کهیرهایی شوند که از بین می‌روند.
کهیر می‌تواند حاد یا مزمن باشد. در شرایط حاد کهیر موقتی است، در حالی که کهیر مزمن برای مدت طولانی‌تری ادامه دارد. سه دلیل اصلی ایجاد کهیر عبارتند از:
- واکنش آلرژیک
- محرک فیزیکی
- ابتلا به نوعی بیماری
در کودکان خردسال، کهیر حاد از یکی از موارد زیر ناشی می‌شود:
- عفونت
- فشار روی یک ناحیه از پوست، برای مثال نشستن طولانی‌مدت یا حمل یک کوله‌پشتی سنگین روی شانه‌ها
- غذا
- دارو
- قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‌زا مانند لاتکس یا گیاهان
در موارد نادر، قرار گرفتن در معرض آب یا نور خورشید می‌تواند باعث کهیر شود. کهیرهای ناشی از علل فیزیکی (فشار، سرما یا نور خورشید) را کهیر فیزیکی می‌نامند و به کهیری که علت ایجاد آن شناسایی نشده است، کهیر ایدیوپاتیک می‌گویند.
عفونت‌ها، از جمله عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، مسؤول بیش از ۴۰ درصد موارد ابتلا به کهیر حاد هستند. در کودکان خردسال مبتلا به کهیر حاد، عفونت شایع‌ترین علت کهیر محسوب می‌شود.
کهیر مزمن معمولاً زمانی رخ می‌دهد که کودک آتوپی داشته باشد. آتوپی یک ویژگی ژنتیکی است که حساسیت سیستم ایمنی را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود کسانی که این ویژگی را دارند بیشتر در معرض ابتلا به آلرژی قرار بگیرند.
انواع کهیر
همان‌طور که در قسمت قبل ذکر شد، دو نوع کهیر وجود دارد: کهیر حاد و کهیر مزمن. کهیر حاد معمولاً در عرض ۶ هفته از بین می‌رود، در حالی که کهیر مزمن بیش از ۶ هفته باقی می‌ماند و در بعضی موارد، از بین می‌رود تا چند روز بعد دوباره ظاهر شود. ۲ دسته کهیر مزمن وجود دارد:
- کهیر مزمن خودبه‌خودی: محرک شناخته شده‌ای برای بروز آن وجود ندارد.
- کهیر مزمن القایی: محرک‌های خاصی در بروز علائم کهیر در کودکان نقش دارند.
علائم کهیر در کودکان
جوش‌های قرمز رنگ برجسته علامت اصلی کهیر هستند. جوش‌ها می‌توانند:
- دارای یک مرکز رنگ‌پریده باشند.
- به‌صورت خوشه‌ای ظاهر شوند.
- در عرض چند ساعت تغییر شکل و تغییر مکان دهند.
- کوچک یا بزرگ باشند.
- با خارش یا احساس سوزش همراه باشند.
در بعضی موارد، فرد به کهیر و آنژیوادم مبتلا است. آنژیوادم وضعیتی است که باعث تورم اطراف چشم‌ها، لب‌ها، دست‌ها، پاها و گلو می‌شود و می‌تواند علائم شدیدتری مانند مشکلات تنفسی ایجاد کند. به‌ندرت، کهیر و آنژیوادم با یک واکنش آلرژیک که کل بدن را درگیر می‌کند یا شوک آنافیلاکسی همراه است. علائم شوک آنافیلاکسی شامل مشکلات تنفسی، افت فشار خون، سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری (غش کردن) می‌شود.
کهیر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در بیشتر مواقع، پزشک تنها با نگاه کردن به پوست می‌تواند کهیر را تشخیص دهد. برای یافتن علت، ممکن است سؤالاتی در مورد سابقه‌ی پزشکی فرزندتان، بیماری‌هایی که اخیراً به آن‌ها مبتلا بوده، داروهای مصرفی، قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‌زا و استرس‌های روزانه از شما پرسیده شود.
اگر کودک کهیر مزمن داشته باشد، پزشک از شما می‌خواهد که فعالیت‌های روزانه‌ی او را ثبت کنید (شامل غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی و زمان و مکان ایجاد کهیرها). همچنین احتمالاً تست‌های تشخیصی مانند آزمایش خون و آزمایش آلرژی برای یافتن علت دقیق کهیر انجام می‌شوند.
برای بررسی کهیر فیزیکی، پزشک روی پوست کودک شما یخ می‌گذارد تا واکنش آن را به سرما بررسی کند یا کیسه‌ی شن و سایر اجسام سنگین را روی ران‌ها قرار می‌دهد تا ببیند که آیا فشار باعث کهیر می‌شود یا خیر.
برای درمان کهیر در کودکان چه باید کرد؟
در بیشتر موارد، درمان کهیر کودکان در خانه بهترین گزینه محسوب می‌شود. درمان می‌تواند شامل استفاده از داروهای بدون نسخه مانند آنتی هیستامین یا داروهای ضدالتهاب و به‌کارگیری روش‌های خانگی باشد. قبل از استفاده از آنتی هیستامین برای شیرخواران و کودکان نوپا با متخصص اطفال مشورت کنید.
روش‌های خانگی که می‌توانند به درمان کهیر کودکان کمک کنند و خارش ناشی از آن را تسکین دهند، عبارتند از:
- پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد
- اجتناب از دمای خیلی گرم یا خیلی سرد
- استفاده از یک مرطوب‌کننده‌ی بدون عطر در ناحیه‌ی خارش‌دار
- استفاده از کمپرس خنک
- حمام خنک
اگر کهیر فقط در یک قسمت از بدن کودک مشاهده می‌شود، احتمالاً چیزی روی پوست او قرار گرفته که باعث تحریک پوست و ایجاد کهیر شده است. بدن کودک را با آب و صابون بشویید و لباس او را عوض کنید. برای درمان خارش، از لوسیون کالامین، کرم هیدروکورتیزون ۱ درصد یا مخلوط آب و جوش شیرین استفاده کنید. همچنین می‌توانید کمپرس سرد روی نواحی خارش‌دار بگذارید یا کودک را به‌مدت ۲۰ دقیقه در حمام خنک قرار دهید.
اگر علائم کهیر در کودکان ادامه یابد یا کودکان دائماً به آن مبتلا شوند، ممکن است پزشک موارد زیر را تجویز کند:
- انواع قوی‌تر آنتی هیستامین
- داروی استروئیدی
- کرم منتول
در صورتی که علائم کهیر شدید بوده و با آنافیلاکسی همراه باشد، پزشک دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین را تجویز می‌کند. تزریق اپی نفرین یا آدرنالین به‌سرعت علائم خطرناک واکنش آلرژیک را درمان می‌کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر درمان کهیر در کودکان در خانه مؤثر نبود و کهیر برای بیش از ۶ هفته ادامه داشت، به پزشک مراجعه کنید. قبل از تماس با پزشک از پوست عکس بگیرید، چون ممکن است کهیرها تا زمان ویزیت محو شوند.
اگر کهیر از بین می‌رود اما مجدداً عود می‌کند، ممکن است کودک به چیزی حساسیت داشته باشد. پزشک از طریق آزمایش مشخص می‌کند که آیا مواد آلرژی‌زا در بروز کهیر نقش دارند یا خیر.
در صورتی که گلو، دهان، لب‌ها یا زبان متورم شد یا کودک برای صحبت کردن و نفس کشیدن مشکل داشت، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه‌ی یک واکنش آلرژیک شدید باشد.
پیشگیری از کهیر
پیروی از اقدامات پیشگیرانه می‌تواند احتمال بدتر شدن کهیر یا عود مجدد آن را کاهش دهد. محرک‌ها عواملی هستند که باعث افزایش سطح هیستامین در پوست می‌شوند و مقدار سایر مواد شیمیایی مشابه را هم بالا می‌برند. اگر محرک کهیر مشخص باشد، پیشگیری از بروز آن آسان‌تر است. چون فرد می‌داند که از چه چیزهایی باید اجتناب کند. محرک‌های رایج کهیر عبارتند از:
- عفونت ویروسی، مانند سرماخوردگی یا هپاتیت
- عفونت باکتریایی، مانند گلودرد استرپتوکوکی یا عفونت مجاری ادراری (UTI)
- غذا یا نوشیدنی، مانند آجیل یا تخم‌مرغ
- نیش حشرات
- داروهایی مانند پنی سیلین یا آسپرین
- لاتکس
- بعضی از گیاهان
- هوای سرد
- تعریق
- موی حیوانات
- لباس‌های تنگ
اگر محرک نامشخص است، بهتر است عوامل احتمالی را حذف کنید تا ببینید که آیا علائم کهیر در کودکان برطرف می‌شود یا خیر. کاهش استرس هم می‌تواند به کنترل علائم کمک کند، چون استرس در بروز کهیر نقش دارد.
کلام پایانی
کهیر در کودکان خردسال شایع است، اما می‌تواند افراد را در هر سنی مبتلا کند. در کودکان، اغلب واکنش‌های آلرژیک که باعث می‌شوند سیستم ایمنی مواد شیمیایی مانند هیستامین را در پاسخ به محرک‌ها به داخل پوست بفرستد، علت کهیر هستند.
معمولاً مشاهده‌ی علائم کهیر در کودکان نگران‌کننده نیست و این مشکل خودبه‌خود از بین می‌رود. با این حال، بثورات آزاردهنده هستند و می‌توانند باعث خارش شوند. اگر کهیر ادامه پیدا کرد یا علائم آزاردهنده بود، باید با پزشک تماس بگیرید. چنانچه کودک علائم آنافیلاکسی مانند مشکل در صحبت کردن یا تنفس را نشان داد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.