چرا بعضی افراد تمایل به خوردن یخ دارند؟
نوشیدنی‌های خنک در تابستان احساس خوشایندی را ایجاد می‌کنند اما گاه افراد تمایل بسیاری به خوردن یخ دارند و آن را روش مناسبی برای تامین آب بدن می‌دانند. در حالی‌که خوردن مداوم یخ میتواند نشانه‌ای از مشکل زمینه‌‌ای باشد که نیاز به برطرف‌شدن آن خواهد بود.
جویدن تکه‌ای کوچک یخ پس از صرف شربت یا گاهی لذت از احساس خنکی یخ در دهان ایرادی ندارد بلکه اگر این تمایل مداوم باشد میتواند نشان‌دهنده مشکل جدی باشد. مطالعات نشان می‌دهد تمایل مداوم به خوردن یخ یا پاگوفاژی میتواند در بعضی افراد نشانه کم‌خونی به‌خصوص کم‌خونی فقر آهن باشد. مشابه تمایل به خوردن یخ، چنین کمبودی عامل تمایل غیرمعمول به خوردن موادی فاقد ارزش تغذیه ای مانند خاک، کاغذ و... نیز خواهد بود که در اصطلاح پزشکی، پیکا اطلاق می‌شود. البته زمانی می‌توان تمایل به خوردن یخ را مشکل جدی دانست که بیش از یک تا دو ماه ادامه یابد.
چرا کمبود آهن تمایل به خوردن یخ ایجاد می‌کند؟
هنوز علت دقیقی برای تشخیص ارتباط بین کم‌خونی و تمایل به خوردن یخ مشخص نشده اما به‌نظر می‌رسد یخ به تسکین درد و التهاب دهان و لثه‌ها که در بعضی افراد مبتلا به کم‌خونی وجود دارد، کمک می‌کند. همچنین بعضی مطالعات حاکی از آن است که جویدن یخ احساس هوشیاری و انرژی افرادی که به‌دلیل کمبود آهن دچار خستگی هستند را کاهش می‌دهد زیرا در این حالت مقدار اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد. توضیح دیگر اینکه جویدن یخ سیستم اعصاب سمپاتیک را فعال می‌کند که منجر به افزایش خونرسانی به مغز می‌شود.
علاوه بر تمایل به جویدن یخ، کم‌خونی با علائم دیگری مانند خستگی مفرط، اختلال تمرکز، پوست خشک و رنگ‌پریده، سردرد، درد لثه‌ها و زبان، تپش قلب سریع یا غیرمعمول، بداخلاقی و افسردگی نیز همراه است. البته علاوه بر کمبود آهن، علت های دیگری نیز در ایجاد تمایل به جویدن یخ تاثیر دارند:
- احساس خشکی دهان به‌دلیل کمبود آب بدن، دیابت، عفونت دهان یا استعمال دخانیات
- ترک سیگار
- استرس و احساس نگرانی
- گرسنگی یا تشنگی اما پرهیز از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های مفید
- ابتلا به اختلال وسواس جبری
در صورت تمایل گهگاه خوردن یخ باید به کاهش آب بدن، استرس و خشکی دهان به‌دلایل دیگر نیز توجه داشت.
آسیب به دندانها؛ مهم‌ترین عارضه
گرچه به دهان گذاشتن کمی یخ در شرایطی که آب در دسترس نیست میتواند به جلوگیری از کاهش رطوبت بدن کمک کند اما خوردن مداوم یخ آسیب‌هایی به سلامت بدن وارد می‌کند. آسیب به دندانها مهم‌ترین عارضه است زیرا مینای دندان به‌تدریج ترک‌های ریزی پیدا می‌کند که احتمال پوسیدگی دندان افزایش می‌یابد. همچنین، خوردن یخ ممکن است باعث شکستگی یا خرد شدن تاج دندان و ترمیم‌های دندان شود. در بعضی افراد نیز احتمال بروز درد فک وجود دارد. جویدن یخ احتمال حساسیت دندانها و لثه‌ها را نسبت به تغییرات دمایی تشدید می‌کند و هنگام خوردن یا نوشیدن مواد غذایی خنک یا گرم ممکن است احساس سوزش و درد در دهان و دندانها به‌وجود آید.