حساسیت به خورشید چیست و چه تفاوتی با آفتاب‌سوختگی دارد؟

اگرچه خورشید تقریباً ۹۳ میلیون مایل (۱۴۹ میلیون کیلومتر) از زمین فاصله دارد، اما می‌تواند تأثیرات عمیقی روی پوست ما داشته باشد. فقط چند دقیقه مواجهه با نور خورشید و جذب اشعه‌ی آن برای ایجاد آفتاب‌سوختگی کافی است. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند به‌تدریج به ایجاد چین و چروک، لکه‌های پوستی و سرطان منجر شود. اگر تمام این دلایل شما را قانع نمی‌کنند که در فصل گرم تابستان از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید، باید بگوییم که عوارض نور خورشید فراتر از این است و شامل آلرژی یا حساسیت به خورشید هم می‌شود.

حساسیت به نور خورشید به این معنی است که پوست پس از مدتی مواجهه با نور خورشید دچار بثورات قرمز خارش‌دار می‌شود. در این مقاله شما را با هر آنچه که لازم است در مورد این مشکل بدانید، آشنا می‌کنیم و به بررسی تفاوت بین حساسیت به خورشید و آفتاب‌سوختگی و همچنین راه‌های محافظت از پوست در برابر نور آفتاب می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

حساسیت به خورشید چیست؟

فوران نور چندشکلی (Polymorphic light eruption) که به‌عنوان اصطلاح پزشکی برای آلرژی به خورشید به‌کار می‌رود، شرایطی است که در آن وقتی پوست در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، واکنش‌های نامطلوبی را از خود نشان می‌دهد.

معمولاً آلرژی به خورشید به صورت بثورات قرمز خارش‌دار ظاهر می‌شود، اما می‌تواند به سایر مشکلات مثل درد، پوسته پوسته شدن پوست، تاول، کهیر و علائم دیگر هم منجر شود.

به گفته‌ی متخصصان پوست، این مشکل در اولین ماه تابستان بسیار رایج است. با گذشت زمان که به انتهای فصل تابستان نزدیک می‌شویم و میزان مواجهه با نور خورشید افزایش می‌یابد، پوست شما هم نسبت به آلرژی مقاوم می‌شود و بثورات پوستی کاهش می‌یابند.

اگرچه آلرژی به خورشید یک مشکل نادر به نظر می‌رسد، اما در حقیقت نسبتاً رایج است و در ۲۰ درصد افراد مشاهده می‌شود. علت دقیق این عارضه ناشناخته است، اما پزشکان گمان می‌کنند که بعضی از افراد ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به آن باشند. زنان، افرادی دارای پوست روشن و آن‌هایی که سابقه‎ی خانوادگی فوران نور چندشکلی را دارند، بیش از دیگران در معرض خطر بثورات ناشی از نور خورشید قرار دارند.

بعضی از داروها هم می‌توانند پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس‎تر کنند. داروها یکی از شایع‌ترین دلایل حساسیت به آفتاب هستند، این‌ها داروهای رایجی هستند که معمولاً برای درمان آکنه استفاده می‌شوند. بنابراین هر فردی که برای رفع آکنه آنتی بیوتیک مصرف می‌کند، باید از متخصص پوست بپرسد که چگونه باید از خود در برابر نور خورشید محافظت کند.

تفاوت حساسیت به خورشید با آفتاب‌سوختگی

قرار گرفتن در معرض نور خورشید هم باعث حساسیت می‌شود و هم می‌تواند به آفتاب‌سوختگی منجر شود، اما بین این دو عارضه تفاوت‌های مهمی وجود دارد.

اصلی‌ترین تفاوت این است که آلرژی به خورشید یک واکنش ایمنی است که در آن بدن تغییر پوست ناشی از مواجهه با نور خورشید را به‌عنوان یک تهدید بالقوه تلقی می‌کند و برای مبارزه با آن وارد حالت دفاعی می‌شود. در‌نتیجه، راش یا بثورات پوستی ایجاد می‌شود. اما علت آفتاب‌سوختگی تابش اشعه‌‌ی ماوراء بنفش است که باعث قرمز شدن پوست می‌شود.

آلرژی به آفتاب لزوماً به این معنی نیست که پوست شما توسط اشعه‌ی ماوراء بنفش آسیب دیده است. با این حال اگر به‌طور منظم بدون اینکه کار خاصی برای محافظت از پوست خود انجام دهید با نور خورشید تماس داشته باشید، سلامتی شما در معرض خطر قرار می‌گیرد.

معمولاً آسیب ناشی از اشعه‌ی ماوراء بنفش از مواجهه‌ی طولانی مدت با نور خورشید ناشی می‌شود و تجربه‌ی یک یا دو بار واکنش ناشی از حساسیت به خورشید یا یک بار آفتاب‌سوختگی باعث پیری شدید پوست یا سرطان پوست نمی‌شود.

اگر پوست شما به نور خورشید واکنش نشان می‌دهد، به متخصص پوست مراجعه کنید تا علت بروز آن مشخص شود. پزشک می‌تواند با بررسی پوست متوجه شود که این واکنش از حساسیت به خورشید ناشی می‌شود یا آفتاب‌سوختگی. معمولاً برای تشخیص دقیق متخصص پوست تاریخچه‌ی پزشکی بیماری، سرعت ایجاد بثورات و سایر علائم را بررسی می‌کند. همچنین اگر شکی وجود داشته باشد، نمونه‌برداری از پوست را توصیه می‌کند.

درمان حساسیت به نور خورشید و پیشگیری از آن

یک روز را به استراحت کردن در کنار استخر اختصاص داده‌اید و اکنون یک سری بثورات قرمز خارش‌دار را روی قفسه‌ی سینه‌ی‌ خود مشاهده می‌کنید و می‌خواهید بدانید که چگونه می‌توانید آن‌ها را برطرف کنید.

به‌طور کلی، بثورات ناشی از حساسیت به خورشید در عرض ۱۰ روز خودبه‌خود از بین می‌روند. شما می‌توانید از یک کرم ضدخارش بدون نسخه که حاوی هیدروکورتیزون است یا یک آنتی هیستامین خوراکی استفاده کنید تا مقداری از ناراحتی ناشی از بثورات را تسکین دهید.

اگر به نور خورشید حساسیت شدید دارید، ممکن است متخصص پوست نوردرمانی را برای مقابله با آن توصیه کند. در این روش، از یک لامپ مخصوص برای تابش اشعه‌ی ماوراء بنفش به نقاطی از بدن که اغلب در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. درنتیجه، پوست به‌تدریج به نور خورشید عادت می‌کند و مقاومت آن افزایش می‎‌یابد.

اگرچه آلرژی به خورشید به‌راحتی درمان می‌شود، اما بهترین راه حل این است که با رعایت نکات زیر از بروز واکنش جلوگیری کنید:

• سعی کنید تا حد امکان بین ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر که قدرت پرتوهای خورشید در اوج خود قرار دارد، از منزل خارج نشوید.
• تا جایی که ممکن است پوست خود را بپوشانید. به‌عنوان مثال می‌توانید از لباس آستین بلند و کلاه‌ی لبه‌دار برای محافظت از پوست خود در برابر نور خورشید استفاده کنید.
• از ضدآفتابی استفاده کنید که SPF آن حداقل ۳۰ باشد و اگر عرق می‌کنید یا شنا می‌کنید، حتماً آن را به‌طور مرتب تجدید کنید.

کلام پایانی

اگر پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب روی پوست‌‌تان دانه‌های قرمز رنگ و خارش‌دار ایجاد می‌شود، احتمالاً به نور خورشید آلرژی دارید. خوشبختانه این مشکل خود‌به‌خود و طی چند روز برطرف می‌شود و هیچ اثری از بثورات پوستی باقی نمی‌ماند. پوشیدن لباس‌های آستین‌بلند و کلاه‌ی لبه‌دار و استفاده از کرم ضدآفتاب از ایجاد بثورات پوستی در اثر تماس با نور خورشید جلوگیری می‌کند.