تا حالا برایتان پیش آمده که در اوج عصبانیت، ناگهان به گریه بیفتید؟ اگر پاسختان به این پرسش مثبت است، باید بگوییم که گریه کردن در مواقع عصبانیت واکنشی طبیعی است. بعضی به هنگام عصبانیت فریاد میزنند یا بد و بیراه میگویند و بعضی با گریه کردن خودشان را تخلیه میکنند. وابسته به شرایط، چنین تجربهای میتواند مبهم، کلافهکننده و حتی خجالتآور تلقی شود. واقعیت این است که گریه کردن یکی از عادیترین واکنشهای بدن در مواجهه با احساساتی است که باعث آسیب دیدن سلامت روح و روان و ایجاد ناراحتی عمیق میشوند.
در این مقاله، پس از پرداختن به پاسخهای احساسی به پدیدهی عصبانیت، مزایا و معایب گریه کردن موقع عصبانیت را شرح میدهیم و در انتها، ۳ راهکار برای مقابله با آن ارائه میکنیم. با ما همراه باشید.
پاسخهای احساسی به پدیدهی عصبانیت
به گفتهی سابرینا رومانوف، روانشناس بالینی آمریکایی، هنگامی که عصبانیت ابراز میشود، توانایی ما برای دسترسی پیدا کردن به درد و عوامل زمینهای که در وهلهی اول باعث بروز عصبانیت شدهاند، افزایش مییابد. در این شرایط، معمولا برهنگی عاطفی صورت میگیرد و به ما این احساس را القا میکند که همه قادر به مشاهدهی عمق احساسات تاریکمان هستند. در نتیجه، گریه میکنیم. عصبانیت میتواند محرکی بسیار قوی برای بروز احساسات مختلف باشد. این احساسات از پرخاشگری و منفیگرایی تا ناراحتی و افسردگی شدید در نوسان هستند. در ادامه، برخی از پاسخهای احساسی ذهن به عصبانیت شرح داده شدهاند.
پرخاشگری
پرخاشگری ناشی از عصبانیت میتواند با شدتهای مختلفی بروز پیدا کند. برای مثال، برخی حین پرخاشگری وسایل مختلف را میشکنند و به اجسام مختلف مشت میزنند و گروه دیگری راههای غیرمستقیمی همچون طعنه و کنایه زدن را برای ابراز عصبانیت خود انتخاب میکنند. وجه مشترک میان این دو گروه، پیدا کردن شیوهای برای تخلیهی احساس عصبانیت است که عموما با آسیب رساندن به جسم یا روح و روان خود یا دیگران همراه است.
افسردگی و اضطراب
مرسومترین پاسخهای احساسی ثانویه به عصبانیت، بروز افسردگی و اضطراب هستند. بیشتر ما از سنین پایین یاد میگیریم که عصبانیت را تا جای ممکن کنترل کنیم، چراکه تهدید عظیمی برای وابستگیهای عاطفی و روابط صمیمانهمان محسوب میشود. از این رو، گاهی آنقدر برای محافظت کردن از خود و دیگران در برابر عصبانیت تلاش میکنیم که مجبور میشویم آن را با پاسخهای احساسی دیگری همچون افسردگی و اضطراب، که کمتر تهدیدآمیز هستند، جایگزین کنیم.
پیامدهای این انتخاب، آسیبهای روحی و روانی شدید و پایایی است که ذهن را به شدت درگیر میکنند و از کیفیت زندگی میکاهند. در چنین شرایطی، گریه کردن انتخاب عاقلانهتری است، چراکه جلوهای از تخلیهی احساسات منفی، همچون اندوه و عصبانیت، محسوب میشود.
انتقادناپذیری
معمولا افراد به هنگام عصبانیت به شدت انتقادناپذیر میشوند و به جای اقدام کردن جهت بهبود شرایط و حل کردن مشکلات، عیبجویی میکنند. توجه داشته باشید که عصبانیت میتواند به انواع مختلفی بروز پیدا کند و یکی از مرسومترین آنها، سرزنش کردن دیگران و شانه خالی کردن از پذیرش مسئولیت است.
مزایا و معایب گریه کردن موقع عصبانیت
در ظاهر، گریه کردن موقع عصبانیت نشانهی ضعف به چشم میآید و تلاش همهی ما معمولا بر این است که جلوی جاری شدن اشکهایمان را بگیریم. اما مطالعات علمی نشان دادهاند که گریه کردن به هنگام عصبانیت، در کنار معایبی که دارد، مزایایی هم دارد که آشنا شدن با آنها خالی از لطف نیست. در ادامه این مزایا و معایب را معرفی میکنیم.
مزایا
گریه کردن یکی از بهترین شیوههای تخلیهی احساسات و آرامش یافتن است. گریه کردن به شما کمک میکند تنفستان را تنظیم و کنترل کنید، روی دم و بازدم تمرکز داشته باشید و ضربان بالا قلب خود را کاهش دهید و به آرامش نسبی دست پیدا کنید. به خاطر داشته باشید که گریه کردن نشانهی ضعف نیست، بلکه نشاندهندهی این است که شما در موقعیتی قرار گرفتهاید که برایتان اهمیت زیادی دارد و احساسات شدید و جدی نسبت به آن دارید.
فراموش نکنید که برای خودشناسی موثرتر و تشخیص دادن موقعیتهایی که بار روانی سنگینی دارند، باید به احساسات خود اعتماد کرده و از آنها به عنوان نقشهی راه استفاده کنید.
اگر موقع عصبانیت، اشکهایتان بدون اینکه متوجه شوید جاری میشوند، لازم است زمان بیشتری را به شناختن روحیات خود اختصاص دهید. این نوع گریه کردن به هنگام عصبانیت نشاندهندهی این است که شما آگاهی چندانی از شدت ابراز احساسات خود ندارید و نمیدانید که دقیقا چه زمانی احساساتتان قرار است شما را غافلگیر کنند! اگر تجربهی اینچنینی داشتهاید، بهتر است زمانی را به بهتر شناختن خودتان اختصاص دهید.
معایب
یکی از بارزترین معایب گریه کردن موقع عصبانیت این است که میتواند عزتنفس را به شدت کاهش دهد. این عیب مخصوصا در رابطه با عصبانی شدن در جمع صادق است. در بیشتر مواقع، شخص عصبانی تمایلی به بروز دادن تمام احساساتش ندارد و وقتی ناگهان شروع به گریه کردن میکند، دچار احساس حقارت و شکستخوردگی میشود.
این موضوع برای آن دسته از افراد که اهمیت بسیاری برای طرزفکرهای دیگران دربارهی خودشان قائل هستند، بسیار سنگین و دردناک است. این افراد معمولا فکر میکنند که با گریه کردن باعث میشوند تا دیگران آنها را دورو، ضعیف و حقیر تصور کنند.
اگر در میان نزدیکانتان کسانی هستند که احساسات شما را محترم نمیشمارند و آنها را به سخره میگیرند، سعی کنید با آنها ارتباط کمرنگتری داشته باشید تا روح و روانتان کمتر آسیب ببیند. فراموش نکنید که هر کسی لایق احترام نسبی است و اگر این احترام را از دیگران دریافت نمیکنید، دلیلی ندارد در خدمت آنها باشید و در راستای کسب رضایتشان تلاش کنید. سلامت روح و روان شما همیشه به حفظ ارتباطات مخرب با افراد سمی ارجحیت دارد.
مقابله با احساس نیاز به گریه کردن موقع عصبانیت
با وجود اینکه گریه کردن موقع عصبانیت واکنشی عادی است و جای شرمساری ندارد، برخی تمایل دارند برای جدیتر گرفته شدن، جلوی وقوع این پدیده را بگیرند. در ادامه چندین راهکار برای مقابله با احساس نیاز به گریه کردن موقع عصبانیت آورده شده است.
۱. نفس عمیق بکشید
عصبانیت، تأثیرات متعددی روی جسم و روان شخص میگذارد. برای مثال، به هنگام عصبانیت، ضربان قلب، فشار خون و سطح هورمون آدرنالین بالا میرود. این تغییرات شدت و سرعت واکنشهای بدنی و کلامی را افزایش میدهند و از توانایی ذهن برای گرفتن تصمیمهای منطقی و عاقلانه به شدت میکاهند.
در این شرایط، یکی از بهترین کارهایی که میتوان برای کمی آرام شدن کرد، کشیدن نفسهای عمیق است. سعی کنید روی نحوهی نفس کشیدن خود تمرکز کنید و پس از مکثهای کوتاه و حسابشده به مکالمه ادامه دهید تا بعدها از کردهی خود پشیمان نشوید.
۲. احساسات خود را دفن نکنید
یکی از مهمترین دلایل پایا بودن احساس عصبانیت، زیر پا گذاشتن مرزها توسط اطرافیان است. وقتی که دیگران مدام به مرزهایی که برای خودتان تعیین کردهاید تجاوز کنند، طبیعی است که احساس کنید نادیده گرفته شدهاید. در این شرایط، بسیاری تصمیم میگیرند که احساسات آسیبدیدهشان را به امید بهبودی خودبهخودی دفن کنند. متأسفانه همین باعث میشود تا پیامدهای منفی نادیده گرفته شدن در ناخودآگاه تثبیت شوند و سلامت روح و روان را بیش از پیش به خطر بیندازند.
بنابراین، ابراز احساسات و برقراری ارتباط مؤثر با دیگران اهمیت زیادی دارد. به یاد داشته باشید که احساسات شما فقط زمانی توسط دیگران شنیده و درک میشوند که خودتان تصمیم به ابراز صحیح و بهجای آنها بگیرید. البته این بدین معنا نیست که هر موقع احساس عصبانیت کردید خطاب به دیگران پرخاشگری کنید یا از آنها بخواهید در هر ساعتی از شبانهروز در خدمت شما باشند. فقط کافی است پس از تشخیص دادن عامل عصبانیت، از نزدیکانتان بخواهید شما را درک کنند و به مرزهایتان احترام بگذارند.
۳. آرامش خود را در مکانهای عمومی حفظ کنید
گاهی در یک مکان عمومی بسیار عصبانی هستید و شدیدا نیاز به گریه کردن دارید اما نمیخواهید در حضور افراد دیگر که درک جامعی از شرایط شما ندارند گریه کنید. در چنین شرایطی باید سعی کنید تا به صورت موقت گریه کردن را به تعویق بیندازید. البته گفتن این حرف به مراتب سادهتر از عملی کردن آن است و برای موفق شدن، باید تمام تمرکز خود را متوجه کنترل تنفس و افکارتان کنید. اگر شخص قابل اعتمادی را در کنار خود دارید، سعی کنید مشکلتان را با او به اشتراک بگذارید و از او بخواهید به شما اطمینان خاطر بدهد.
گاهی دستهبندی کردن احساساتی که منجر به عصبانیت شدهاند هم کمک شایانی میکند. با این کار، بخشهای منظمی در ذهن ایجاد میکنید که هر کدام حاوی احساساتی هستند که باید بررسی و حل بشوند. به خودتان قول بدهید که در اسرع وقت به این دستهبندیها رجوع کرده و مشکلات را حل و فصل کنید.یکی دیگر از راهکارهای مفید برای حفظ آرامش در مکانهای عمومی، متصور شدن موقعیتهای آرامشبخش و دوستداشتنی است. این موقعیتها از شخصی به شخص دیگر متفاوت هستند، اما مرسومترین آنها، یادآوری مکانهای امن، دوستان عزیز و جملاتی از کتابهای موردعلاقه هستند.
در نهایت، اگر نتوانستید احساساتتان را کنترل کنید، سعی کنید آن مکان را ترک کنید. گاهی بهترین کاری که میتوانید برای آرام کردن خود انجام دهید، خلوت کردن با خودتان است. وقتی در مکان امنی تنها شدید، میتوانید با خیال راحت گریه کنید و احساسات منفی را دور بریزید. اگر موقعیت مناسبی برای گریه کردن پیدا کردید، جلوی اشکهایتان را نگیرید و اجازه دهید تخلیهی احساسی روند طبیعی خود را طی کند.
مرور کلی
گریه کردن به همان اندازه که طبیعی و ضروری است، میتواند به اشتباه مایهی شرمساری و حقارت هم تلقی شود. اگر شما هم یکی از افراد بسیاری هستید که موقع عصبانیت تمایل به گریه کردن پیدا میکنند، خود را سرزنش نکنید. این واکنش کاملا عادی است و گهگاه در پاسخ به محرکهایی که باعث بروز عصبانیت میشوند بروز پیدا میکند. با این وجود، بسیاری دوست ندارند در حضور دیگران گریه کنند و به ظن خودشان، ضعف نشان دهند. برای مبارزه با میل به گریه کردن، گاهی فقط کافی است موقعیتهایی را متصور شوید که معمولا برایتان آرامشبخش هستند.