اضطراب تلفنی یا (Telephone phobia) زمانی اتفاق میفتد که میخواهید با فرد یا سازمانی تماس تلفنی برقرار کنید، اما ترس از اینکار شما را از انجام آن باز میدارد. شما با خود مطمئن هستید که این تماس برایتان مهم است، اما آنقدر عصبی میشوید که تمام تلاش خود را بهکار میگیرید تا از انجام آن منصرف شوید. افرادی که تمایلی به برقراری ارتباط با تلفن ندارند، معمولاً دچار اضطراب تلفنی هستند. این اضطراب به گسترش اضطراب اجتماعی آنها نیز منجر میشود. در واقع آنها بهطور کلی در تعامل با مردم مشکل دارند.
در عین حال، برخی از افراد تمایلی ندارند با تلفن صحبت کنند، نه به دلیل اضطراب ناشی از این ترس، بلکه به دلایل دیگر مانند اینکه تماسهای تلفنی زمان زیادی را از آنها میگیرد. همچنین برخی از افراد دچار اضطراب اجتماعی نیستند و با تعاملات حضوری نیز مشکلی ندارند، اما ترس ناشی از برقراری تماسهای تلفنی میتواند باعث افزایش تپش قلب در آنها شود. به همین دلیل درک این نکته ضروری است که متوجه باشید، شما زمانی اضطراب تلفنی دارید که در اعماق وجودتان میخواهید تماس تلفنی را برقرار کنید، اما از انجام آن میترسید.
در واقع همانطور که میدانید، ترس از برقراری تماس میتواند بر زندگی شخصی و حرفهای شما تاثیر مخربی داشته باشد. در حالی که امروزه بیشتر مشاغل دیگر نیازی به تماس تلفنی ندارند، اما بسیاری از مشاغل مرتبط با مشتری (مانند فروش) همچنان به این فرآیند وابسته هستند.
در ادامهی این مقاله به علائم اضطراب تماس تلفنی، دلایل بروز این اتفاق و نحوهی غلبه بر آن میپردازیم. با ما همراه باشید.
علائم اضطراب تلفنی
اگر هنوز در مورد این موضوع که آیا دچار اضطراب تلفنی هستید، شک دارید، علائم زیر میتواند به شما کمک کند:
- ترس شدید قبل، حین و بعد از تماس تلفنی
- انجام هر کاری برای جلوگیری از تماس تلفنی
- تاخیر در برقراری تماس تلفنی
- تجزیه و تحلیل بیش از حد گفتوگو پس از اتمام تماس تلفنی
- ترس از خوب پیش نرفتن تماس تلفنی (نگرانی از گفتن مطالب نادرست)
- نگرانی در مورد آزار دادن طرف مقابل
- تجربهی علائم فیزیکی اضطراب مانند افزایش ضربان قلب و لرزش
- شکایت خانواده و دوستان از عدم برقراری تماس تلفنی با آنها
چه چیزی باعث فوبیای تماس تلفنی میشود؟
برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید بررسی کنیم که ارتباط تلفنی چه تفاوتی با سایر روشهای ارتباطی، مانند پیامک و تعامل چهره به چهره دارد.
برخلاف پیامک و تعامل چهره به چهره، مکالمات تلفنی مستلزم این است که بهصورت لحظهای فکر کنید و واکنش نشان دهید. در واقع تماسهای تلفنی زمان کافی برای فکر کردن را در اختیار شما قرار نمیدهد و سبب میشود تا اگر بخواهید با کمی وقفه، گفتوگو را ادامه دهید، برای طرف مقابل ناخوشایند و آزاردهنده باشد و شما را دچار اضطراب تلفنی کند. در صورتی که ارسال پیامک به شما این امکان را میدهد تا با داشتن زمان کافی روی متن خود متمرکز شوید و حتی از دوستانتان نیز بخواهید تا در مورد متن به شما بازخورد دهند. در هر صورت مکالمات تلفنی صمیمیتر از پیامهای نوشتاری هستند و بهطور طبیعی افراد با شخصی که صدای او را میشنوند، تعامل بیشتری برقرار میکنند.
اما تماسهای تلفنی نیز به اندازهی تعاملات چهره به چهره صمیمی و راحت نیستند؛ به دلیل اینکه در تماسهای تلفنی خیلی از مسائل ارتباطی که فقط در طول تعاملات حضوری در مورد آنها صحبت میکنیم، کنار گذاشته میشوند. بنابراین، تماسهای تلفنی شما را در یک نقطهی عجیب بین پیام نوشتاری و ارتباط حضوری قرار میدهد.
در واقع ما زمانی که با دیگران تعامل میکنیم، میتوانیم به بازخوردهای آنها توجه کنیم و نحوهی تعاملشان را بسنجیم. بازخوردهای غیرکلامی طرف مقابل، به ما این امکان را میدهد تا احساسات او را متوجه شویم و واکنش صحیحی از خود نشان دهیم. در حالیکه تماسهای تلفنی، افراد را از داشتن تمام این اطلاعات محروم میکند و ترس از این موضوع که ممکن است طرف مقابل را آزار دهند یا تماس خوب پیش نرود، تشدید شود.
وقتی در حضور دیگران یا یک مکان عمومی هستید، اضطراب تماس تلفنی ممکن است بدتر شود. وقتی مردم صحبت شما را با تلفن میشنوند، فقط صدای یک طرف ارتباط را میشنوند و در این مواقع ذهن ما دوست دارد جاهای خالی را پر کند. این مسئله باعث میشود که آنها بیشتر از تعامل دو طرفهی رو در رو به شما توجه کنند. مغز آنها در واقع سعی میکند صحبتهای طرف دیگر ارتباط را بازسازی کند. شما این مسئله را میدانید و این باعث میشود از برقراری تماسهای تلفنی در ملاعام بیشتر بترسید.
چگونه بر اضطراب تلفنی غلبه کنیم؟
ریشهی اضطراب تلفنی و بهطور کلی اضطراب اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی است. بههمین دلیل، ممکن است فقط زمانیکه مجبور باشید در یک تماس پرمخاطب شرکت کنید، دچار اضطراب تلفنی شوید. مانند یک مصاحبهی شغلی یا برقراری تماس با شخصی که به او علاقهمند هستیم.
همهی تجارب جدید باعث ایجاد اضطراب جزئی در ما میشوند، اما تجربیات تازهی پرمخاطره که در آن اشتباهات ممکن است پرهزینه باشند، زمینهساز اضطراب شدید هستند. زمانی که اتفاق جدید بیشترین پتانسیل را برای ایجاد آشوب دارد، آن موقع است که از موقعیت جدید بیشتر میترسید. از قضا، ترس از بهمریختگی بهخاطر نتیجهی یک تماس تلفنی اغلب مردم را به هم میریزد.
با استفاده از روشهای زیر میتوان بهطور موثر با فوبیای تماس تلفنی مقابله کرد:
- برای منطقی بودن تلاش کنید.
- تماسهای تلفنی بیشتری برقرار کنید.
- ترفند آمادهسازی ذهن را به کار بگیرید.
- موقعیت را به عنوان فرصتی برای یادگیری در نظر بگیرید.
- روی طرف مقابل تمرکز کنید.
- گاهی اوقات نمیتوانید ذهن خود را فریب دهید.
۱. برای منطقی بودن تلاش کنید
تماس تلفنی پرمخاطره باعث ایجاد ترس شدید در شما می شود. این مسئله باعث میشود واقعیت را برای تطبیق با آن ترس تحریف کنید. شما نگران این میشوید که اوضاع را به هم بزنید و ممکن است حوادثی را از زندگی خود به یاد آورید که در گذشته موقعیتهای مشابهی را به هم ریختهاید. در واقع شما سعی میکنید روایتی ببافید تا ترس خود را تغذیه کنید.
یک قدم به عقب بردارید و منطقیتر فکر کنید. چند سوال خوب که بهتر است برای مقابله با اضطراب تماس تلفنی از خود بپرسید عبارتاند از:
- آیا من همیشه در موقعیتهای مشابه گذشته به هم ریختهام؟
- چند نمونه وجود دارد که اولین تماس من با کسی به خوبی انجام شده باشد؟
- اگر بهم بهریزم بدتر از این چه اتفاقی میفتد؟
- اگر مشکلی ایجاد کنم، میتوانم آن را برطرف کنم؟
- آیا من یک کمالگرا هستم؟
داشتن باورهای سالم در مورد شکست میتواند کمک قابل توجهی به شما کند و این باور را در ذهنتان پرورش دهد که حتی اگر تماس تلفنی را خراب کنید، جهان به پایان نخواهد رسید و فرصتهای بیشتری برای درست کردن کارها خواهید داشت. توجه داشته باشید که وقتی در حال انجام کاری جدید هستید، احساس ترس، طبیعی است و زمانی که به اضطراب اجازه میدهید وجود داشته باشد و از مبارزه با آن دست میکشید، مثل یک مهمان عجلهای میآید و خواهد رفت.
۲. تماسهای تلفنی بیشتری برقرار کنید
ما در هنگام تجربهی چیزهای جدید بسیار مضطرب هستیم، زیرا در آنچه که بهعنوان حساب بانکی مطمئن برای خود مینامیم، سپردهی اندکی جمعآوری کردهایم.
همهی ما برای هر یک از مهارتهای خود یک حساب بانکی مطمئن داریم. هرچه سپردههای بیشتری در یک حساب داشته باشیم، مهارت بیشتری نیز خواهیم داشت. در واقع این سپردهها تکرار کارهایی با نتایج مثبت هستند. هرچه بیشتر کاری را با موفقیت به سرانجام برسانیم، اعتماد بانکیمان نیز به آن مهارت بیشتر میشود. نکتهای که وجود دارد این است که به احتمال زیاد، اولین سپردهی ما کوچک خواهد بود و نتیجهی منفی (شکست) را با خود به دنبال خواهد داشت، اما با ادامهی تلاش و سپردهگذاری، سپردههایمان نیز بهتر میشود.
بنابراین، راهکار کنار آمدن با ترس تماسهای تلفنی (و هر چیز دیگری) انجام مکرر آن است. از آنجایی که این روزها بسیاری از مردم پیامک را به تماس ترجیح میدهند، «حساب بانکی مطمئن تماس» برایشان وجود ندارد، بهترین راهحل این است که خود را در معرض تماسهای بیشتری قرار دهند تا اضطراب تلفنی در آنها کاهش یابد.
۳. ترفند آمادهسازی ذهن را به کار بگیرید
اضطراب پیامی از ذهن است مبنی بر اینکه برای یک رویداد مهم در آینده آماده نیستید، زیرا اعتماد به نفس کافی را ندارید و در حساب بانکی خود از قبل سرمایهگذاری لازم را انجام ندادهاید. به هر حال، ماهها یا سالها طول میکشد تا سپردههایی کافی با نتیجهی مثبت به دست آورید. اما راهی برای کوتاه کردن این فرآیند وجود دارد، راهی برای فریب دادن ذهن که آن را ترفند آمادهسازی مینامیم. آمادگی و تمرین، چیزی جز واریز مداوم سپرده به حساب بانکیتان نیست. با تکرار مکرر نحوهی صحبت کردن در طول مکالمهی تلفنی، در نهایت ذهن خود را متقاعد میکنید که به اندازهی کافی سپردههایی با نتیجهی مثبت برای انجام آن فعالیت جمعآوری کردهاید.
۴. موقعیت را به عنوان فرصتی برای یادگیری در نظر بگیرید
بهطور حتم با عدم برقراری تماس تلفنی، در حاشیهی امن خود خواهید ماند. اما این منطقهی حفاظتشده، هزینههایی نیز برای شما به همراه دارد. اجتناب از تماس بهطور کلی ممکن است برای زندگی شخصی یا حرفهایتان مضر باشد. احتمالا حفظ حاشیهی امن خود و عدم برقراری ارتباط از طریق تماس گرفتن بدتر از خارج شدن از آن است، زیرا سبب میشود تا سپردههای شما در همان سطح پایین یا صفر باقی بماند.
اگر تماس تلفنی را برقرار کنید و آن مکالمه به شکلی خوب پیش نرود، حداقل دستاورد شما این است که چیزهای جدیدی را یاد خواهید گرفت که در آینده به شما کمک خواهد کرد. اجتناب از تجربه بهطور کلی، از دست دادن فرصت برای سپردهگذاری به شمار میرود و اضطراب تلفنی را مدتها بر دوش خود حمل خواهید کرد.
۵. روی طرف مقابل تمرکز کنید
قبل از تماس، بیشتر بر طرف مقابل خود تمرکز کنید؛ زیرا در این مواقع، اضطراب ما را به «حالت نظارت بر خود» مجبور میکند و سبب میشود تا ما با وسواس بیشتری بر روی خود متمرکز شویم و از اشتباه کردن جلوگیری کنیم.
اما اگر تصمیم دارید این موقعیت را بهعنوان فرصتی برای یادگیری ببینید، بیشتر روی طرف مقابل تمرکز کنید و یادگیری خود را به حداکثر برسانید. زیرا زمانی که به صحبتهای آنها گوش میدهید و به نحوهی پاسخشان توجه میکنید، این حس را در آنها ایجاد میکنید که درک شدهاند و ارتباط به خوبی پیش خواهد رفت. این روش نیز به کاهش ترس تماس تلفنی شما کمک میکند.
۶. گاهی اوقات نمیتوانید ذهن خود را فریب دهید
اگر مهارتهای ارتباطی مناسبی ندارید، نمیتوانید مغزتان را فریب دهید که فکر کند کارتان خوب است. آمادهسازی میتواند در این فرآیند به شما کمک کند، اما باید تکرارها را انجام دهید و به آن سپردهگذاری واقعی دست پیدا کنید.
همچنین، اگر احتمالاً طرف مقابل را آزار میدهید، نمیتوانید مغزتان را فریب دهید که او را آزار نخواهید داد. به عنوان مثال، بیشتر مردم دوست ندارند که فرد تماس گیرنده باشند. بنابراین، اگر در بخش فروش یا بازاریابی یک سازمان فعالیت میکنید و راهبرد بازاریابی شما سردرگمی است، شاید نگرانی شما در مورد آزار دادن افراد موجه باشد و باید رویکرد بازاریابی متفاوتی را امتحان کنید.
سخن پایانی
همهی ما با ترسهایی در زندگی دستوپنجه نرم میکنیم که برای فائق آمدن بر آنها لازم است، با توجه به ظرفیت روانی خود از حاشیهی امنمان خارج شده و با تکرار به بهبود این فرآیند کمک کنیم. اضطراب تلفنی نیز یکی از ترسهایی است که شاید خیلی از افراد شناختی از این اختلال که به آن دچار هستند و ممکن است در آینده تاثیر مخربی بر زندگی شخصی و حرفهایشان ایجاد کند، نداشته باشند. در واقع با راهکارهایی که در بالا بیان شد، میتوان کمی از اضطراب تلفنی را کاهش داد و در صورتیکه همچنان این اختلال (ترس ناشی از تماس تلفنی) پابرجا ماند، به یک روانشناس مراجعه کرد.