ترس از کجا میاد؟

طبق گفته‌های علم پزشکی، ترس اصلاً ارتباطی با ژنتیک افراد ندارد. در حقیقت ترس از آن دسته ویژگی‌های اکتسابی است که افراد در طی دوره رشدشان درون خود ایجاد می‌کنند. با مثال زیر، حتماً بهتر خواهید فهمید که ترس چگونه به وجود می‌آید.

به عنوان نمونه شخصی در سنین کودکی خودش با حیوانات خانگی خاطره خوبی نداشته است. این خاطره بد همراه با آن فرد بزرگ می‌شود. وقتی بعد از آن ماجرا در موقعیتی مشابه موقعیت کنونی قرار می‌گیرد، حس ترس در بدن او به وجود می‌آید و تلاش می‌کند فرد را از اتفاقی که قرار است برای او رخ دهد حفظ می‌کند. در حقیقت این حس می‌خواهد او را از اتفاقی که در انتظارش است حفظ کند، اما گاهی اوقات حس ترسوی ترس زیاده روی می‌کند و تمام محاسبات ما را از بین می‌برد.

انواع ترس

انسان با دو ترس مادرزادی متولد میشود،ترس از سقوط و ترس از صدای بلند،بقیه ترس ها اکتسابی هستند که بعدها در اثر تجربه تاثیر محیط و تلقین فرهنگی در روحیات انسان به وجود می آید.

ترس های اکتسابی مانند ترس از مرگ بعدها بعلت شیوه زندگی در انسان بوجود می آید.

علت ترس از مرگ می تواند متفاوت باشد اما راه های درمان ترس از مرگ برای کسانی که بیماری ترس از مرگ دارند، وجود دارد.

محققانی همچون رسلر بر این باورند که پیدا کردن پاسخی روشن برای این پرسش، کلید دستیابی به تصویر شفافی از مغز و فرآیند شکل گیری تفکر در آن است. رسلر از مدت ها پیش مشغول مطالعه نوعی ساختار شیمیایی در مغز بوده است که در یاد گرفتن این نکته که «باید بترسیم» و همچنین «اعمال کنترل» بر ترس، نقشی اساسی ایفا می کند. در تازه ترین مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته است، محققان نشان داده اند موش های آزمایشگاهی که فاقد این ساختار خاص شیمیایی ـ که BDNF نامیده می شوند ـ هستند، مشکلاتی در به خاطر آوردن ترس دارند. این دستاورد مهم برای دانشمندانی که روی مقوله ترس و پیدا کردن راه هایی برای غلبه بر تبعات ناشی از آن کار می کنند، خبر خوشحال کننده ای بوده است. رسلر معتقد است اگر بتوان چنین فرآیندی را روی انسان پیدا کرد ـ که البته او مطمئن است چنین چیزی امکان پذیر است ـ آنگاه می توان امیدوار بود که تبعات عاطفی، روحی و روانی ناشی از ترسیدن یعنی عصبانیت، پرخاشگری و به یادآوردن گذشته به حداقل برسد. این موضوع از آن جهت از اهمیت برخوردار است که میلیون ها نفر در سراسر جهان از این مشکلات رنج می برند. تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده اند نشان می دهند تنها در آمریکا سالانه حدود ۵ میلیون نفر گرفتار این نوع مشکلات روحی و روانی هستند.

درمان ترس

اکنون به نظر می رسد برای غلبه بر این مشکلات نوعی دارو بتواند دانشمندان را به آرزویشان برساند. گذشته از دارو می توان روی تکنیک های درمانی نیز حساب کرد؛ تکنیک هایی که در حین ترسیدن مانع از به یاد آمدن خاطرات گذشته در مغز شود. به عقیده آنها مطالعه زیست شناسی مولکولی ترس، بهترین شیوه برای دستیابی به افق های روشن در درک واکنشی به نام ترس و اختلالات روحی و روانی مرتبط با آن به حساب می آید. البته این یک عرصه بسیار وسیع تحقیقاتی است و ممکن است رسیدن به بخشی از نتایج، سال ها زمان ببرد. همین مساله موجب شده تا برخی محققان نسبت به ورود به این عرصه دچار تردید شوند. این نکته ای است که دکتر رسلر نیز به آن اعتراف کرده است. او می گوید: در ابتدا درخصوص ورود این تحقیقات گسترده کمی شک و تردید داشتم چون می دانستم دامنه این تحقیقات بسیار گسترده است.

در موش های آزمایشگاهی عمکلرد ساختار شیمیایی BDNF بستگی به این نکته دارد که کدام بخش از مغز و چه زمان فعال می شود. دانشمندان دریافته اند دو منطقه از قشر پیش پیشانی مغز در این حیوانات آزمایشگاهی، ساختار BDNF را پوشیده نگاه می دارند. زمانی که این ساختار در بخشی از قشر پیش پیشانی مغز موسوم به بخش prelimbic رها می شود خاطره یک حادثه یا رویداد ناراحت کننده تثبیت می شود، اما نکته جالب این است که با آزادسازی این ساختار در بخش infralimbic قشر پیش پیشانی مغز به حیوان کمک می کند تا بر ترس، عصبانیت و استرس ناشی از آن غلبه کند. تا اینجای کار درخصوص موش های آزمایشگاهی صحبت شد. آیا می توان درباره غلبه بر ترس و تبعات ناشی از آن در انسان نیز به همین راحتی صحبت کرد؟ پاسخ محققانی نظیر رسلر بله است. او و تیم تحقیقاتی همراهش بر این باور هستند که این فرآیند عملکرد مشابهی نیز در انسان دارد. آنها می گویند بخش های متفاوتی از مغز انسان نوعی ساختار شیمیایی مشابه را آزاد می کنند که عملکرد مشابهی داشته و همان اثرگذاری را به همراه دارند که پیش از این در مغز موش های آزمایشگاهی دیده ایم. این محققان نظریه جالب توجهی را مطرح می کنند. براساس نظریه آنها، این امکان وجود دارد که در همان ناحیه ای از مغز موش که پیش از این بررسی شد، از ساختار شیمیایی BDNF برای تقویت درمان رفتار شناسی افرادی استفاده شود که از اختلالات روحی و روانی ناشی از ترس در رنج و عذاب هستند.

بختک چیست؟

بَختَک در افسانه‌ها و باور عامیانه ایرانی نام موجودی تخیلی است که شبها قصد خفه کردن افراد در خواب را دارد. برخی منابع نیز بختک را با کابوس هم‌معنی دانسته‌اند. البته بختک با کابوس هم معنا نیست، بختک موجودی نامریی است که شب هنگام بر بدن انسان چیره می‌شود و تمام بدن را در اختیار گرفته و قفل می‌کند، دراین حالت انسان فقط نظاره‌گر ناتوانی بدن خود می باشد ترسی بدون دلیل وجود انسان را در بر می‌گیرد و انسان توان کوچک‌ترین واکنشی نسبت به این ترس ندارد. در برخی باورهای قدیمی معتقدند که بختک روی سینه افراد می‌نشیند و تمام وجود آنها را فلج می‌کند. شاید ترس انسان گرفتار از این موجود نیز بدلیل این است که حضور آن را بر روی خود احساس می‌کند ولی نمی‌تواند آنرا ببیند. برخی دیگر بر این باورند که بختک در درون انسان ورود می‌کند و بدن را در اختیار می‌گیرد. اصطلاح «بختک روی زندگیش افتاده» نیز ازین جا وارد ادبیات فارسی شده.

ترس های هیجان انگیز در برخی موارد ما از اتفاق ترسناکی که قرار است برایمان بیفتد با خبر هستیم اما با علاقه وارد آن می شویم مانند اتاق کلبه وحشت که مشتریان آن بسیار بیشتر از دیگر اتاق های فرار هستند. تو اتاق فرار ترس همراه با توهم را در اسکیپ روم کلبه وحشت تجربه کنید.